Zabriskie point

Μάης 68. Με το δικέφαλο αετό Μαρξ Φρόυντ για έμβλημα και γενικό αίτημα Κοινωνική και Σεξουαλική απελευθέρωση για όλους. Απαγορεύεται να απαγορεύεται. Όπερ και, σχεδόν, εγένετο. Τη δεκαετία του 70.
Την εποχή που ο Μικελάντζελλο Αντονιόνι μας προβάλλει Ζαμπρίνσκι Πόιντ. Σπυριάρηδες έφηβοι είδαμε το φιλμ, ολίγα κατανοήσαμε. Διαισθανθήκαμε μόνο την υφέρπουσα απόγνωση μιας προαναγγελθείσας ήττας.
Η επαναστατική περιπέτεια ενός ζευγαριού, Μπόνυ και Κλάιντ ιδεολόγοι, με ανάλογο τέλος.
Ο Αντονιόνι παρακολουθεί την ιστορία των νέων, αυτό δηλαδή που ήταν και τα γεγονότα του Μάη σε όλο τον πλανήτη. Η μαζικότητα του νεολαιίστικου κινήματος εμφανίζεται στην οργιώδη συνεύρεση των ερωτευμένων στην έρημο. Στο σημείο μηδέν. Στη Κοιλάδα του θανάτου εκεί πού δεν υπάρχουν πια παρά απολιθώματα πανάρχαιας ζωής.
Ο έρωτας των νέων ζωντανεύει την ανυπαρξία του ερημικού τοπίου, αλληγορία της ανθρώπινης ερημιάς των σύγχρονων μητροπόλεων.
Στο μανιφέστο ο Μαρξ κάπως έτσι περιγράφει το ανθρώπινο τοπίο του 19ου αιώνα, που ονομάζει περίοδο αστικής κυριαρχίας:
«… (η αστική τάξη) δεν άφησε κανένα άλλο δεσμό ανάμεσα σε άνθρωπο και σε άνθρωπο εκτός από το γυμνό συμφέρον. Έπνιξε στα παγωμένα νερά του εγωιστικού υπολογισμού τα ιερά ρίγη του ευλαβικού ρεμβασμού, του ιπποτικού ενθουσιασμού, της μικροαστικής μελαγχολίας…».
Ο Μαρξ γνώριζε από πρώτο χέρι τους φανατικούς της Λουθηριανής εκκλησίας και τα παραμάγαζα της. Μετά την Αναγέννηση, η Μεταρρύθμιση του Λούθηρου προσπάθησε να ολοκληρώσει, την εξαφάνιση κάθε ίχνους ρίγους, ρεμβασμού και ενθουσιασμού από το Δυτικό Κόσμο.
Και ο ναζιστικός ολοκληρωτισμός το ίδιο άχυρο βόσκει. Κι ο κάθε ολοκληρωτισμός.
Ο Μαρξ, φύσει ρομαντικός, προσπάθησε με τον τρόπο του να εμφυσήσει στη Δύση ένα καινούργιο ιερό, ιπποτικό ενθουσιασμό. Και τα κατάφερε. Μέχρι τη στιγμή πού ο Σοσιαλιστικός ρεαλισμός αυτοκτόνησε το Μαγιακόφσκι.
Κάποιοι τώρα μιλούν για από-εξιδανίκευση της ιστορίας του ρεαλιστικού Σοσιαλισμού. Έχει δουλειά πολύ.
Ο μελαγχολικός μεγαλοαστός Αντονιόνι άφησε μια μικρή ελπίδα στον έρωτα. Τον αιώνιο επαναστάτη που κι ο Φρόυντ προσπάθησε να αποκαταστήσει στο θρόνο του, μέσω ντιβανιού.
Ν. ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ
29/03/09

Visakhapatnam

Είναι τα τραπέζια χαμηλά,

είν' η μπύρα ξινή κι η ζέστη υγρή,

είνα η φτηνή σου πούντρα τ' άθλια αγγλικά μας.

Είναι που προσπαθούμε να διασκεδάσουμε,

μ' ένα μαχαίρι στον κόρφο και κάμποσα δολάρια,

κάτ' απ' τη φοινικιά,

γυρεύοντας στις αναμνήσεις την εικόνα.

Ο ποδηλάτης περιμένει...

Τ΄ άρωμα σου μπερδεμένο μ' ιδρώτες, λιβάνι, κι εμετούς.

Είναι, παν' απ' όλα, που μοιάζουμε.

Visakhapatnam 11/1977

Ενοχές

Η Μελαγχολία σύμφωνα με τον Ιπποκράτη είναι ψυχική κατάσταση του ανθρώπου κατά την οποία ο φόβος και η απόσυρση διαρκούν για πολύ καιρό. Ο ορισμός ισχύει ακόμη και σήμερα ως έχει. Καταθλιπτικός είναι κάποιος που ζει μακριά από τον κόσμο, αποφεύγει και φοβάται την ανθρώπινη συναναστροφή. Συχνά αισθάνεται βαθιά κουρασμένος.
Είναι όλοι οι μοναχικοί άνθρωποι καταθλιπτικοί;
Το σίγουρο είναι ότι η ευφορία, πού είναι το αντίθετο της κατάθλιψης, οδηγεί σε υπερβολική μερικές φορές κοινωνική συναναστροφή. Όμως όταν έχουμε συννεφιές προτιμάμε να μένουμε μόνοι μας να κλαίμε τον πόνο μας.
Άρα ανεξάρτητα από τις βιολογικές ερμηνείες της κατάθλιψης υπάρχουν κλινικά δεδομένα πού μένουν σταθερά κι αναλλοίωτα
εδώ και πολλούς αιώνες. Είναι ίσως η μόνη ψυχική νόσος για τα συμπτώματα και τη διάγνωση της οποίας συμφωνούν ο γιατροί μεταξύ τους. Ακόμη και αν τους χωρίζουν αιώνες.
Όλοι γνωρίζουν ότι η κατάθλιψη συνοδεύεται από θλίψη. Αποτελεί απορία άξιον για ποιο λόγο αγνοείται ένα άλλο συναίσθημα πιο βαθύ, πιο έντονο και πιο ανησυχητικό από την θλιψη. Πρόκειται για τη ντροπή την όποια όλοι ντρέπονται φαίνεται να ομολογήσουν.
Η ντροπή είναι κάτι διαφορετικό από τις ενοχές. Οι ενοχές προϋποθέτουν κάποιο άλλο πρόσωπο. Ο πενθών για παράδειγμα το γονέα του πιστεύει ότι δεν φέρθηκε καλά στον νεκρό όσο ζούσε. Οι ενοχές αναφέρονται στη συμπεριφορά μας απέναντι σε κάποιον άλλον.
Όποιος αισθάνεται ένοχος ζητά μία τιμωρία. Ο ντροπιασμένος ζητά την Τιμωρία, ζητά την εξαφάνιση. Η ντροπή συνιστά ισχυρό και άγριο συναίσθημα πού δεν ανακουφίζεται. Ο μελαγχολικός υποφέρει πάνω απ όλα από ντροπή.
Υπάρχουν κοινωνίες, όπως η ιαπωνική, στις οποίες η ντροπή παίζει ισχυρό ρόλο στις σχέσεις των ανθρώπων. Το ίδιο συνέβαινε στις αρχαίες ελληνικές κοινωνίες. «Αιδώς Αργείοι». Ο γνώστες της Ιλιάδος θυμούνται την αυτοκτονία του Αίαντα πάνω στο σπαθί του που μας κάνει να σκεφτόμαστε, με κάθε επιφύλαξη, το χαρα-κίρι των Γιαπωνέζων. Ο Αίαντας ενώ είχε βγει περιπολία με τον Οδυσσέα εξέλαβε τα βόδια για Τρώες και τα αποδεκάτισε. Την άλλη μέρα πού αντελήφθη το σφάλμα του δεν άντεξε την ντροπή και προτίμησε να δώσει τέλος στη ζωή του.
Σήμερα η αντίδρασή του φαντάζει υπερβολική ως ακατανόητη. Πιθανόν να έχουμε εξελιχθεί ως κοινωνία και να μην νιώθουμε πια ντροπές ως μικρά παιδιά. Είναι πια ντροπή να αισθάνεται κανείς ντροπή.
Μας αρκούν κάποιες μικροενοχές με τις οποίες τα βολεύουμε. Και δεν φτάνουμε στα άκρα.

Πόλεμος και βία - Ο μπαμπάς και η μαία

Ο «πατήρ» και η «μαμή» Πόλεμος και βία Ο άνθρωπος στη γέννησή του έρχεται βίαια στο κόσμο και δεν υπάρχει τοκετός χωρίς ωδίνες, χωρίς οδύνη και χωρίς βία. Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο: «πόλεμος πατήρ πάντων» και σύμφωνα με τους μαρξιστές,  η βία είναι μαμή της ιστορίας. Οι επαναστάσεις είναι τοκετοί ενός νέου θαυμαστού κόσμου. Επαναστάσεις έγιναν πολλές αλλά θαυμαστός καινούργιος κόσμος δεν υπήρξε ποτέ. Ο παραλληλισμός αποδείχτηκε αδόκιμος στη διάρκεια του αιματοκυλισμένου εικοστού αιώνα. Η βία είναι μαμή μόνο της βίας, μάχαιραν έδωσες μάχαιραν θα λάβεις. Παρ όλα αυτά η βία αποτελεί χωρίς αμφιβολία αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Δεν λείπει ποτέ σε καμία εκδήλωση της. Σε γάμους και πανηγύρια πέφτουν πιστολιές, όταν αγκαλιάζουμε κάποιον που αγαπάμε τον σφίγγουμε μέχρι πνιγμονής αγνοώντας τις αντιδράσεις του και όποιος αγαπά παιδεύει η και δέρνει. Τι είναι λοιπόν αυτό πού κάνει ορισμένες μορφές βίας αποκρουστικές και καταδικαστέες; Γιατί οι φίλαθλοι ανέχονται τη βία στα γήπεδα όταν ασκείται εναντίων των αντιπάλων; Οδηγούμαστε στη σκέψη ότι στη κοινωνία μας υπάρχει δικαιολογημένη και αδικαιολόγητη βία. Όταν δεινοπαθεί αυτός που θεωρείται κακός ελάχιστοι διαμαρτύρονται και συνήθως πνίγονται οι φωνές τους. Ποιος όμως κρίνει πότε η βία δικαιολογείται και πότε όχι; Δύσκολη ερώτηση. Εκείνο που θέλουμε να τονίσουμε είναι ότι η καταδίκη η μη της βίας είναι σχετική, εξαρτάται από τις συνθήκες και εξαρτάται κυρίως από την ηθική κρίση του κάθε πολίτη. Η ηθική κρίση του κάθε πολίτη είναι μεταβαλλόμενη, είναι ρευστή, αλλάζει στην πορεία του
χρόνου. Δηλαδή ακόμη και για το ίδιο άτομο η συμπεριφορά που κατέκρινε χτες μπορεί να είναι αποδεκτή αύριο. Με τον τρόπο αυτό η ίδια η βία διαιωνίζεται αφού κάθε φορά κάποιος βρίσκεται να την χρησιμοποιήσει για «καλό σκοπό», για εκείνο δηλαδή που αυτός θεωρεί καλό σκοπό: την ομάδα του, το κόμμα του, τους φίλους του και πάει λέγοντας. Από τη νοοτροπία ετούτη η μόνη κερδισμένη είναι η βία. Αναρωτιέται όμως κανείς; Αν σού επιτεθούν δεν πρέπει να αμυνθείς; Δεν αντιλέγω, δεν συμφωνώ με το «σφάξε με αγά μου ν αγιάσω». Αλλά αναρωτιέμαι κι εγώ αν πραγματικά βρίσκονται σε θέση άμυνας όλοι όσοι το υποστηρίζουν. Γιατί μάλλον όλοι αμυνόμενοι θεωρούν εαυτούς και όλοι επιτίθενται βίαια. Ο Λέων Τολστόι έγραψε στο «Πόλεμος και Ειρήνη» πόσο απλό είναι να σταματήσουν οι πόλεμοι αν τόσο το ήθελαν οι άνθρωποι: «Αρκεί να πάψουν να τρέχουν στις μάχες». Ο ίδιος συγγραφέας διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι σε όλους τους πολέμους «πετούν τη σκούφια τους» για πάνε στο μέτωπο της εξολοθρευτικής βίας. 

sitting

I prefer the word "sitting" to "meditating."

Meditating may be seen as another thing we do,

an activity, a practice, an engagement.

It might be a hobby or a game.

Sitting is non-active, it is a non-practice.

It is accepting, open, observant,

free from judgment.

It is an occasion to be mindful of the reality.

with in and with out us

and to be at peace with that reality.

It is the ultimate act of courage:

to non run away.

We do not seek escape.

We sit.

Ian McCrorie

The moon appears when the water is still

Sitting does not create truth, 

meditation does not produce insight,

just as smelling a flower does not make fragrant. The perfume of the rose is there. 

We slow down to attend the unfolding 

and flowering of its nature. 

Slowing down and attending to just this breath allows the rereality of Now to reveal its nature. Sitting still give us the opportunity to witness of the truth The moon apppears only when the water is still. Ian McCrorie

Συναισθηματική Νοημοσύνη

Ο όρος Συναισθηματική Νοημοσύνη εμφανίσθηκε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 80 και ανήκει στο καθημερινό λεξιλόγιο του κόσμου της εργασίας και της επιχείρησης. Προέρχεται από τη θεωρία της Συναισθηματικής Νοημοσύνης που έγινε ευρέως γνωστή από τον Αμερικανό Ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο τού Χάρβαρντ, Ντανιέλ Γκόλεμαν.
Ονομάστηκε Συναισθηματική Νοημοσύνη για να διακριθεί από τη γνωστή μας Διανοητική Νοημοσύνη η αλλιώς Αϊ Κιου. (I.Q.) πού προσμετρείται με σειρά από λογικά τεστ. Δεν υπάρχει αντίστοιχο τεστ το οποίο να υπολογίζει με αριθμητική ακρίβεια την συναισθηματική νοημοσύνη η κοινώς λεγόμενη «εξυπνάδα της καρδιάς». Πως την ορίζουμε;
Με τον όρο συναισθηματική νοημοσύνη νοείται ”η ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς τα δικά του συναισθήματα, να τα κατανοεί και να τα ελέγχει. Είναι επίσης η ικανότητα να αναγνωρίζει και να κατανοεί τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω του και να μπορεί να χειρίζεται αποτελεσματικά τόσο τα δικά του συναισθήματά του όσο και τις διαπροσωπικές του σχέσεις”. (Ντανιέλ Γκόλεμαν, Συναισθηματική νοημοσύνη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα).
Ποια είναι η χρησιμότητα της θεωρίας αυτής για την όποια γίνεται τόσος ντόρος και για ποιο λόγο ενδιαφέρει τόσο πολύ τον εργασιακό χώρο, όποιος κι αν είναι;
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 70 οι επιχειρήσεις προσελάμβαναν τα υψηλόβαθμα στελέχη τους, και όχι μόνο, βάσει των πανεπιστημιακών διπλωμάτων τους και των επιτυχών σπουδών τους. Κάτι που φαίνεται λογικό εκ πρώτης όψεως. Οι αριστεύσαντες μαθητές και φοιτητές εύρισκαν και τις καλύτερες θέσεις στις επιχειρήσεις.
Στη πράξη όμως απεκαλύφθη ότι οι καλύτεροι της τάξης δεν ήταν απαραίτητα και οι ικανότεροι και οι πιο αποτελεσματικοί εργαζόμενοι. Για παράδειγμα δίσταζαν να πάρουν αποφάσεις, φοβόντουσαν η θύμωναν εύκολα χωρίς σοβαρό λόγο, η το πιο σημαντικό δεν ήξεραν να συμπεριφερθούν στο πλαίσιο ομάδας και ακόμη λιγότερο να επιδείξουν ηγετικά προσόντα.
Οι κάτοχοι πτυχίου με υψηλό βαθμό έχουν σίγουρα λογική σκέψη, ικανότητα πνευματικής συγκέντρωσης και άρτιες τεχνικές γνώσεις σε ο,τι αφορά το αντικείμενό τους. Παράλληλα διαπιστώθηκε στη πράξη ότι πανεπιστημιακοί αριστούχοι δεν έχουν συχνά τις απαραίτητες ικανότητες να αναγνωρίζουν και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους. Επομένως δεν μπορούσαν να διαχειριστούν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις με την ίδια ευφυΐα που διαχειρίζονταν τα τεχνικά ζητήματα.
Ιδιοφυίες όταν βρίσκονται μόνοι με το αντικείμενο της εργασίας τους αλλά συναισθηματικά ανήμποροι να τα βγάλουν πέρα στη κοινωνική τους ζωή. Στο σύγχρονο εργασιακό κόσμο οι καλοί τεχνίτες η τεχνικοί η επιστήμονες δεν λείπουν. Τα πανεπιστήμια και οι σχολές «παράγουν» διπλωματούχους με αυξάνοντα ρυθμό. Εκείνο που είναι σημαντικό πλέον σήμερα στην αγορά εργασίας είναι η ικανότητα στη διαχείριση των συναισθημάτων και στη συνεργασία με τους συναδέλφους. Η Συναισθηματική νοημοσύνη.
Μπορεί κανείς να ανοίξει τα μάτια της καρδιάς και να επανεξετάσει τον τρόπο πού συμπεριφέρεται στους γύρω του, ανωτέρους η κατωτέρους του στην ιεραρχία;
Αρκεί να κατανοήσει ότι οι συνάδελφοι του στη δουλειά δεν είναι εργαλεία αλλά άνθρωποι με συναισθήματα, για να αλλάξει η συμπεριφορά του. Για να αναπτύξει συναισθηματική νοημοσύνη.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ
ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΗΣ
PSYCOM
210 80 63 602
09/03/09

SIKKA

Τραβήχτηκαν τα νερά και φάνηκε μια ξέρα από κοράλλια,

τα ψάρια σπαρταράνε κατ' απ' τον ήλιο που τα ξεραίνει.

τα θαλασσοπούλια χυμάνε μανιασμένα, θριαμβικά κρώζοντας.

Τραβήχτηκαν τα νερά, γυμνός ο βράχος ύπουλος,

πότε σκόπελος, πότε ύφαλος,

παραμονεύει.