Στη γλωσσική αλληλοπεριχώριση στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα αναφερθούμε και σήμερα. Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο πως η Ελληνική στη μακραίωνη πορεία της γονιμοποίησε τον παγκόσμιο λόγο για πολλούς αιώνες, λόγω της κυριαρχίας, πολιτικής και πολιτιστικής, των Ελλήνων. Η επικράτηση των Ρωμαίων, σήμανε το τέλος της πολιτικής κυριαρχίας των Ελλήνων, στην ανατολική Μεσόγειο όμως, η λατινική παρότι ήταν η γλώσσα του κατακτητή, δεν μπόρεσε να επιβληθεί στο ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας, αν και επιχειρήθηκε με την καθιέρωσή της ως επίσημης γλώσσας, και χρησιμοποιήθηκε στη διοίκηση, το στρατό, τη δικαιοσύνη, τις επιγραφές και τα νομίσματα. Από τον 6ο αιώνα και μετά, στο πολυεθνικό κράτος, που μας είναι γνωστό ως βυζαντινή αυτοκρατορία, η ελληνική, για να είναι κατανοητοί οι νόμοι από του ελληνόφωνους υπηκόους, καθίσταται αρχικά, με τις "νεαρές" του Ιουστινιανού το 535, ως η γλώσσα της δικαιοσύνης, και έναν αιώνα αργότερα, το 610, επί βασιλείας του Ηρακλείου, ως η επίσημη γλώσσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Στη συνέχεια η γλώσσα μας, εξακολουθεί να δανείζει αλλά και δανείζεται λέξεις και εκφράσεις από γειτονικούς λαούς με τους οποίους ήρθαμε σε επαφή στην ιστορική πορεία μέχρι την άλωση το 1453 από τους Τούρκους, με τους οποίους και συμβιώσαμε αναγκαστικά μέχρι την απελευθέρωση. Η Ελληνική γλώσσα στα χρόνια της τουρκοκρατίας, κατάφερε όχι μόνο να διασωθεί, αλλά και να έχει επίδραση στην τουρκική, ανάλογη της μακρόχρονης επαφής με τον τουρκικό λαό:yali (< γιαλός < αιγιαλός), ahtapot (< οχταπόδι), zivgar (< ζευγάρι), firakti (< φράκτης), halaz (< χαλάζι), koraf (< χωράφι), levrek (< λαβράκι), fener (< φανάρι), tirpan (< δρεπάνι), irgat (< εργάτης), evlek (< αυλάκι), anahtar (< ανοιχτήρι) και άλλες πολλές, όπως πολλές είναι και οι λέξεις που υιοθετήσαμε και χρησιμοποιούμε συχνά στο λόγο μας. Ενδεικτικά αναφέρω κάποιες από τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες:
,Αγιάζι, Γιακάς, Γιαπί , Γιαρμάς, Γιαούρτι, Γιλέκο, Γινάτι, Γλέντι,Γούρι , Γρουσούζης Εργένης, Ζόρι . Καβγάς, Καρπούζι, Κέφι, Κιμάς, Κουμπαράς,Κουσούρι, Κουτουρού, Λεβέντης, Λεκές, Λούκι, Μανάβης,Μαράζι Μπακάλης Μπαξές, Μπουνταλάς,. Μπουντρούμι. Ντέρτι, Παπούτσι, Ρουσφέτι, Σόι, Σοκάκι, Τεμπέλης ,
Τσιγκούνης, Φουκαράς, Χαράτσι, Χαρτζιλίκι,. Χασάπης, Χατίρι.
Για την γλωσσική αλληλοπεριχώρηση στη βαλκανική χερσόνησο θα αναφερθούμε και σε επόμενες εκπομπές καθώς ο χρόνος της σημερινής μας συνάντησης ολοκληρώθηκε. Από τον Αλέξανδρο Κασελάκη που ήταν στην τεχνική επιμέλεια και από μένα γεια σας και να είστε καλά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου