Μάης 68. Με το δικέφαλο αετό Μαρξ Φρόυντ για έμβλημα και γενικό αίτημα Κοινωνική και Σεξουαλική απελευθέρωση για όλους. Απαγορεύεται να απαγορεύεται. Όπερ και, σχεδόν, εγένετο. Τη δεκαετία του 70.
Την εποχή που ο Μικελάντζελλο Αντονιόνι μας προβάλλει Ζαμπρίνσκι Πόιντ. Σπυριάρηδες έφηβοι είδαμε το φιλμ, ολίγα κατανοήσαμε. Διαισθανθήκαμε μόνο την υφέρπουσα απόγνωση μιας προαναγγελθείσας ήττας.
Η επαναστατική περιπέτεια ενός ζευγαριού, Μπόνυ και Κλάιντ ιδεολόγοι, με ανάλογο τέλος.
Ο Αντονιόνι παρακολουθεί την ιστορία των νέων, αυτό δηλαδή που ήταν και τα γεγονότα του Μάη σε όλο τον πλανήτη. Η μαζικότητα του νεολαιίστικου κινήματος εμφανίζεται στην οργιώδη συνεύρεση των ερωτευμένων στην έρημο. Στο σημείο μηδέν. Στη Κοιλάδα του θανάτου εκεί πού δεν υπάρχουν πια παρά απολιθώματα πανάρχαιας ζωής.
Ο έρωτας των νέων ζωντανεύει την ανυπαρξία του ερημικού τοπίου, αλληγορία της ανθρώπινης ερημιάς των σύγχρονων μητροπόλεων.
Στο μανιφέστο ο Μαρξ κάπως έτσι περιγράφει το ανθρώπινο τοπίο του 19ου αιώνα, που ονομάζει περίοδο αστικής κυριαρχίας:
«… (η αστική τάξη) δεν άφησε κανένα άλλο δεσμό ανάμεσα σε άνθρωπο και σε άνθρωπο εκτός από το γυμνό συμφέρον. Έπνιξε στα παγωμένα νερά του εγωιστικού υπολογισμού τα ιερά ρίγη του ευλαβικού ρεμβασμού, του ιπποτικού ενθουσιασμού, της μικροαστικής μελαγχολίας…».
Ο Μαρξ γνώριζε από πρώτο χέρι τους φανατικούς της Λουθηριανής εκκλησίας και τα παραμάγαζα της. Μετά την Αναγέννηση, η Μεταρρύθμιση του Λούθηρου προσπάθησε να ολοκληρώσει, την εξαφάνιση κάθε ίχνους ρίγους, ρεμβασμού και ενθουσιασμού από το Δυτικό Κόσμο.
Και ο ναζιστικός ολοκληρωτισμός το ίδιο άχυρο βόσκει. Κι ο κάθε ολοκληρωτισμός.
Ο Μαρξ, φύσει ρομαντικός, προσπάθησε με τον τρόπο του να εμφυσήσει στη Δύση ένα καινούργιο ιερό, ιπποτικό ενθουσιασμό. Και τα κατάφερε. Μέχρι τη στιγμή πού ο Σοσιαλιστικός ρεαλισμός αυτοκτόνησε το Μαγιακόφσκι.
Κάποιοι τώρα μιλούν για από-εξιδανίκευση της ιστορίας του ρεαλιστικού Σοσιαλισμού. Έχει δουλειά πολύ.
Ο μελαγχολικός μεγαλοαστός Αντονιόνι άφησε μια μικρή ελπίδα στον έρωτα. Τον αιώνιο επαναστάτη που κι ο Φρόυντ προσπάθησε να αποκαταστήσει στο θρόνο του, μέσω ντιβανιού.
Ν. ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ
29/03/09
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου