Από πού και γιατί. Συνδικαλισμός - Εργατοπατέρες

Συνδικαλισμός είναι η οργάνωση των εργαζομένων σε σωματεία (συνδικάτα) με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, των αμοιβών, της ασφάλισης, καθώς και το σύνολο των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την οργάνωση αυτή. Η λέξη είναι αντιδάνειο από την γαλλική syndicalisme παράγωγο του syndique που αρχικά, τον 13ο αιώνα, προσδιόριζε τον υπερασπιστή μιας εκκλησιαστικής κοινότητας και στη συνέχεια η σημασία της επεκτάθηκε συμπεριλαμβάνοντας όλους τους εκπροσώπους υπερασπιστές των συμφερόντων ομάδας εργαζομένων.

Το ταξίδι της λέξης ξεκίνησε από την αρχαία Ελλάδα, από τον σύνδικο τον συνήγορο υπεράσπισης του δημοσίου συμφέροντος, τον δημόσιο επίτροπο. Οι σύνδικοι εκπροσωπούσαν και υπεράσπιζαν το δημόσιο και οι συνήγοροι τους ιδιώτες. Στην ελληνική νομική ορολογία σήμερα, ο σύνδικος είναι το πρόσωπο που διορίζεται από το δικαστήριο σε περίπτωση πτώχευσης και έχει ως καθήκον να διαχειρισθεί την πτωχευτική διαδικασία. Από την Ελληνική ο συνδικος πέρασε στη Λατινική ως syndicus. Syndicus ονομαζόταν ο αξιωματούχος μιας πόλης που την εκπροσωπούσε υπερασπίζοντας και προωθώντας τα συμφέροντά της. 

Από τον σύνδικο λοιπόν, στον syndicus και από τον syndicus, στον syndique και το syndicalisme και η λέξη με τα παράγωγά της επέστρεψε στην Ελληνική ως συνδικαλιστής, συνδικαλισμός, συνδικάτο συνδικαλιστικός κ.λ.π. Η δράση των συνδικαλιστών με τη μορφή που τους ξέρουμε σήμερα ως υπερασπιστές δηλαδή των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των εργαζομένων, ξεκίνησε από τον 16ο αιώνα και σταδιακά απέκτησαν κύρος και έχαιραν της γενικότερης εκτίμησης. 

Αντίθετα, σήμερα τους επαγγελματίες συνδικαλιστές που έχουν ως κύριο στόχο τη διατήρηση  με κάθε τρόπο της ηγετικής θέσης τους στα συνδικαλιστικά όργανα, τους αποκαλούμε εργατοπατέρες, από το γεγονός ότι φροντίζουν να δημιουργούν επιλεκτικά και ιδιοτελώς πελατειακές σχέσεις με τους εργαζομένους. Ο όρος εργατοπατέρας εμφανίζεται πρώτη φορά στη διάρκεια του μεσοπολέμου και συγκεκριμένα στις αρχές τις δεκαετίας του 20.

 Στον εορτασμό της Πρωτομαγιάς του 1919 έγινε η πρώτη διάσπαση της ΓΣΕΕ που είχε ιδρυθεί ένα χρόνο νωρίτερα τον Οκτώβρη του 18 με τη συμμετοχή 214 σωματείων που αντιπροσώπευαν 65.000 εργαζόμενους. Την περίοδο που ακολούθησε μετά την διάσπαση, υπήρξαν πολλές διαμάχες στο εσωτερικό του οργάνου, που ήταν αποτέλεσμα των πολιτικών παρεμβάσεων της εκάστοτε εξουσίας.Σε περιόδους “κοινωνικής ειρήνης”, ο διαμεσολαβητικός ρόλος των εργατοπατέρων αρκείται σε ρουσφέτια, σφετερισμό κρατικής εξουσίας και αύξηση των καταθέσεών τους.Σε περιόδους κρίσης και επιβολής  μέτρων υποτίμησης της εργασίας από το κράτος, λειτουργούν ως απορροφητές των κραδασμών, ώστε η δυναμική της δίκαιας οργής και αγανάκτησης να διοχετευθεί κατάλληλα, να αναλωθεί σε μάταιες μεθόδους και μορφές αγώνα, και η όλη φάση να λήξει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα και εύκολα.-

Από πού και γιατί - Τάξις, taxi, ταρίφα

 

Η αρχαία ελληνική λέξη τάξις προσδιόριζε τον κατ᾿ αναλογίαν καθορισμό φόϱου, βάσει της πεϱιουσίας.

Έτσι από το φόρο που πλήρωνε ο κάθε πολίτης καθοριζόταν και η εισοδηματική τάξη στην οποία ανήκε.  Από τον 7ο π.Χ. αιώνα  ο Σόλων είχε διαιρέσει τους ελεύθερους Αθηναίους σε τέσσερις εισοδηματικές τάξεις: τους πεντακοσιομέδιμνους, τους ιππείς, τους ζευγίτες  και τους θήτες, ανάλογα με το εισόδημα του καθενός. Η κατάταξη αυτή αποτύπωνε ως έναν βαθμό τη στρατιωτική οργάνωση των Αθηναίων. Από τη λέξη τάξις και η λέξη ταξίδι. «Ταξίδιον» ήταν το μικρό εκστρατευτικό σώμα.

Η μετάβαση   του εκστρατευτικού σώματος από τη μία περιοχή στη άλλη μας έδωσε τη σημερινή σημασία της λέξης, που με τον καιρό έχασε τη στρατιωτική της έννοια.  Σήμερα η λέξη TAXIS επανήλθε με λατινικούς χαρακτήρες στο λεξιλόγιο μας ως διαδικτυακή υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών. Από το τάξις προήλθε και η μεσαιωνική λατινική λέξη taxa φόρος, εξ ου και η αγγλική tax φόρος και taxation φορολογία.  Από τη λατινική taxa και την ελληνική μέτρον προήλθε στα τέλη του 19ου αιώνα αρχικά η γερμανική taxameter για να ονομάσει μία συσκευή μέτρησης  του ναύλου που έπρεπε να καταβληθεί, τον αριθμό των ταξιδιών και τα μίλια που διασχίζονταν κατά τη διάρκεια της ημέρας.Όταν λίγα χρόνια αργότερα,  η συσκευή έγινε κοινή στο Παρίσι , οι Γάλλοι δημιούργησαν τον όρο «taximètre» Ο γαλλικός όρος αποδείχθηκε δημοφιλέστερος του γερμανικού και η σύντμηση του σε taxi καθιερώθηκε παγκόσμια για τα  επιβατικά αυτοκίνητα που είναι εφοδιασμένα με ταξίμετρο.Τότε που στην Ελλάδα υπήρχανε ακόμα τα τάλιρα, όταν το κορίτσι ήθελε θάλασσα πλήρωναν διπλή ταρίφα στον Μανώλη Τραμπαρίφα. Η ταρίφα για τα ταξί είναι το τίμημα που πληρώνουμε ως αμοιβή για ένα δρομολόγιο, το κόμιστρο. Χρησιμοποιείται μειωτικά για τις υπερβολικές αμοιβές που ζητούν όσοι ασκούν επάγγελμα που θεωρείται λειτούργημα, όπως Γιατροί, καθηγητές, παπάδες, αλλά και τις υπερβολικές ποινές που επιβάλλουν, δικαστές και στρατιωτικοί. Δύο χρονάκια είναι η ταρίφα του προέδρου, προϊδεάζουν τον πελάτη τους οι δικηγόροι που έχουν κι αυτοί τη δική τους ταρίφα, και 10 μέρες φυλακή, λένε στο στρατό, είναι η ταρίφα του επιλοχία αν σε βγάλει στην αναφορά. Η λέξη είναι δάνειο από την ιταλική tarifaκαθορισμένη-γνωστοποιημένη τιμή που έλκει την καταγωγή της από την αραβική tar’af που σημαίνει δημοσίευση από το ρήμα ‘arraf «γνωστοποιώ, δημοσιεύω πληροφορώ».  Σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης πάντως, θα ήταν πιο δόκιμο, να αποκαλούμε ταρίφες τους δημοσιογράφους, κι όχι τους ταξιτζήδες, όπως με υποτιμητική διάθεση καθιερώθηκε.   

*Από πού και γιατί - Μακεδονία

Από τα εννιά γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας, η Μακεδονία, το μεγαλύτερο γεωγραφικό διαμέρισμα, με τις περισσότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές, έχει τα τελευταία χρόνια και το πιο φορτισμένο όνομα.   

Στην Ελληνική μυθολογία συναντάμαι τρεις παραδόσεις για το όνομα της Μακεδονίας:

Από τον γιο του Αιόλου Μακεδόνα, γενάρχη των Μακεδόνων .

Από τον Μακεδόνα, τον γιο του Λυκάονα βασιλιά της Ημαθίας, πατέρα της Πίνδου και από τον Μακεδόνα τον γιο του Δία και της Θυίας, της κόρης  κόρης του Δευκαλίωνα.

Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από τη ρίζα μακ- μακρύς, ψηλός, μεγάλος, μακρινός, από όπου και το αρχαίο επίθετο μακεδνός που πρωτοσυναντάμε στα Ομηρικά έπη και το οποίο σύμφωνα με τον λεξικογράφο Ησύχιο της Αλεξάνδρειας είναι δωρική λέξη που σημαίνει μεγάλος ή ουράνιος. Μάκος στη δωρική είναι το μήκος.  Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Μακεδόνες ήταν δωρική φυλή.

Τοπογραφικά ο όρος Μακεδονία έχει χρησιμοποιηθεί  στο πέρασμα των αιώνων για να προσδιορίσει διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές.Τα σύνορα της Μακεδονίας, κατά τη διάρκεια της παλαιότερης ιστορίας της χαρακτηρίζονται από προοδευτικά αυξανόμενη ασάφεια Ξεκίνησαν ως ένα σαφώς οροθετημένο βασίλειο, την Αρχαία Μακεδονία, το οποίο  επεκτάθηκε, καταλαμβάνοντας όλο σχεδόν τον τότε γνωστό κόσμο.

Το τέλος του αρχαίου Μακεδονικού βασιλείου επήλθε το 168 π.Χ που οι Ρωμαίοι επικράτησαν των Μακεδόνων και εκμηδένισαν πολιτικά και στρατιωτικά τη Μακεδονία, την ισχυρότερη τότε ελληνική δύναμη απέναντι στον ρωμαϊκό επεκτατισμό. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής κτήσης, τα όρια της επαρχίας της Μακεδονίας ήταν συχνά μεταβαλλόμενα. Το ίδιο συνέβη και κατά τη Βυζαντινή περίοδο, όπου το Θέμα Μακεδονίας μετακινήθηκε εξ ολοκλήρου ανατολικά, εξαιρώντας την πόλη της Θεσσαλονίκης. Οι Οθωμανοί δεν περιλάμβαναν το όνομα Μακεδονία στο διοικητικό τους σχήμα. Στα χρόνια του Βυζαντίου και της Τουρκοκρατίας η Μακεδονία ήταν πολυεθνική. Οι κύριες πληθυσμιακές ομάδες ήταν Ρωμιοί, Σλάβοι και Μουσουλμάνοι. Το τοπίο άλλαξε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τη Μικρασιατική Καταστροφή, οπότε και επήλθε μέσω ανταλλαγής πληθυσμών και πολιτικών εποικισμού εθνική ομοιογένεια στα διάφορα τμήματα της Μακεδονίας. Και ολοκληρώνουμε τη σύντομη αναφορά μας στη Μακεδονία με το «μακεδονήσιον πετροσέλινον» τον μαϊντανό που κατά τον Σαραντάκο πρόκειται για αντιδάνειο από το τουρκικό mağdanos (και αργότερα maydanoz) που είναι πιθανότατα δάνειο από το ελληνικό μακεδονήσι.

  

*Καθημερινά στο ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ της ΕΡΤ στις 07:55 και 17:55 http://webradio.ert.gr/

Από πού και γιατί - χωρών ονοματοδοσία

Για την προέλευση και την ετυμολογία της λέξης Ελλάς υπάρχουν πολλές απόψεις, που έχουν προκαλέσει συζητήσεις που διαρκούν μέχρι σήμερα. Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι προέρχεται από τους Σελλούς , το ελληνικό φύλο της Ηπείρου που ήταν οι ιερείς της Δωδώνης και μέρος των οποίων μετανάστευσε στη Φθία. Στο Λεξικό του Μπαμπινιώτη, αναφέρεται και ο τύπος Έλλοπες, ο οποίος προσδιόριζε κατοίκους της Δωδώνης και της βόρειας Εύβοιας. Ο Αριστοτέλης ορίζει τη Δωδώνη ως αρχική πατρίδα των Ελλήνων. Ο Χριστιανός Ησύχιος ερμηνεύει ως εξής: Έλλοί· Έλληνες οι εν Δωδώνη και οι ιερείς».

 Άλλοι υποστηρίζουν πως το όνομα «Ελλάς»  είναι προέρχεται από τη σύνθεση της κτητικής αντωνυμίας «εός, η, ον (= ο δικός μου ο ίδιος) και της λέξης «λαός». Δηλαδή Ελλάς – Έλληνες = ο δικός μας λαός, οι δικοί μας, οι ίδιοι άνθρωποι με μας. Δημοφιλής και η άποψη που υποστηρίζει πως η ονομασία της λέξης Ελλάς προέρχεται από τη  ρίζα σελ= φως και το ουσιαστικό λας= πέτρα Δηλαδή φωτεινή πέτρα, φωτεινή χώρα.

Απλούστερα και πιο συγκεκριμένα είναι τα πράγματα με  άλλες χώρες, καθώς οι λόγοι για τους οποίους έχουν πάρει το όνομα τους είναι προφανείς. Υπάρχουν χώρες που οφείλουν το όνομά τους σε μια σημαντική προσωπικότητα, όπως οι Φιλιππίνες από τον βασιλιά Φίλιππο τον 2ο, η Αμερική από τον εξερευνητή Αμέρικο Βεσπούτσι η Βολιβία από τον ηγέτη κινημάτων ανεξαρτησίας σ τη Νότια Αμερική, Σιμόν Μπολίβαρ  κι η Κολομβία, από τον Χριστόφορο Κολόμβο. Άλλες ονομάστηκαν από τη θέση τους. Η Νορβηγία από τη λέξη Norge που σημαίνει βόρεια οδός, η Αυστραλία από τη λατινική λέξη australis που σημαίνει νότια. Από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου πήραν τ' όνομά τους η Κόστα Ρίκα, που σημαίνει πλούσια ακτή αλλά κι η Σιέρα Λεόνε  που σημαίνει Οροσειρά των Λεόντων. Ίσως γιατί στα βουνά της υπήρχαν πολλά λιοντάρια, ίσως από τους ήχους των κεραυνών στα βουνά που ακούγονταν τριγύρω σαν βρυχηθμοί.Σε αρκετές περιπτώσεις η χώρα παίρνει το όνομά της από μία φυλή, μία εθνότητα  Η Γαλλία France ονομάστηκε έτσι από τους Φράγκους.Βιετνάμ σημαίνει ο λαός του Νότου. Και καθώς ο χρόνος μας πιέζει,ολοκληρώνουμε τη σημερινή μας αναφορά στη ονοματοδοσία των χωρών με τη Μάλτα που σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή,οφείλει το όνομά της από την ελληνική λέξη «μέλι», καθώς παρήγαγε αξιοσημείωτη ποσότητα μελιού εξαιρετικής ποιότητας. Οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν το νησί «Μελίτη», στα λατινικά η ονομασία μετατράπηκε σε «Melita» και τελικά «Μάλτα». Μια άλλη θεωρία μιλά για παράγωγο της φοινικικής λέξης «Maleth» που σημαίνει «καταφύγιο» από τους πολλούς κόλπους του νησιού που προσέφεραν προστασία στα πλοία των Φοινίκων που διέσχιζαν τη Μεσόγειο. 
   

Από πού και γιατί - mea culpa, casus belli, erga omnes και dum spiro spero

Η πολιτισμική ταυτότητα των Ρωμαίων διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Ελληνικό πολιτισμό.

Αυτό που οι ιστορικοί ονομάζουν Ελληνορωμαϊκό  πολιτισμό δεν περιγράφει απλώς μια χρονική συνέχεια, αλλά την ισχυρή αλληλεπίδραση ανάμεσα σε δύο κόσμους που είχαν πολλά κοινά, αλλά και σημαντικές διαφορές.

Η  λατινική γλώσσα από γλωσσικό ιδίωμα στην περιοχή τουΛατίου, αφού πρώτα καθιερώθηκε στη Ρώμη, σταδιακά επεκτάθηκε κι έσβησε τις γειτονικές διαλέκτους που δεν διέφεραν πολύ από τα Λατινικά. Η πολιτισμική συνάντηση της Ρώμης με την Ελλάδα της προσέδωσε νέα δυναμική, λεξιλογικό πλούτο και εκφραστικές δυνατότητες, ενώ δεν έχασε ποτέ τις έμφυτες αρετές της - την ακρίβεια, την επιγραμματικότητα, την πειθαρχημένη σύνταξη. Μετά τον 3ο μ.Χ. αιώνα, στις ρωμαϊκές επαρχίες εμφανίστηκαν λατινογενή γλωσσικά ιδιώματα από όπου προέρχονται και οι περισσότερες Ευρωπαϊκές γλώσσες.  Η ιταλική, η ισπανική, η πορτογαλική, η γαλλική, η ρουμανική γλώσσα (αλλά κι άλλες, λιγότερο γνωστές, όπως η καταλανική, η προβηγκιανή, η σαρδηνική) είναι όλες τους παιδιά της λατινικής, με τον ίδιο τρόπο που η νεοελληνική γλώσσα είναι κόρη της αρχαίας ελληνικής. Ωστόσο,επηρέασε σε μεγάλο βαθμό και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως τη γερμανική και την αγγλική που υιοθέτησαν πάρα πολλές λατινικές και λατινογενείς  λέξεις. Οι Ευρωπαίοι κατακτητές, Ισπανοί και Πορτογάλοι, μετέφεραν στο κεντρικό και νότιο τμήμα της αμερικανικής ηπείρου τη γλώσσα τους και δημιούργησαν, με όποιο τρόπο, αυτό που σήμερα ονομάζουμε Λατινική Αμερική. Βέβαια και στον καθημερινό λόγο, εδώ στην Ελλάδα είναι πάρα πολλές οι λατινικές εκφράσεις που έχουμε ενσωματώσει στο λεξιλόγιό μας κυρίως από τη διπλωματική γλώσσα και τις χρησιμοποιούμε αυτούσιες, όπως για παράδειγμα το "mea culpa" δικό μου λάθος.  Η φράση mea culpa  ειπώθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου στις 6 Ιουνίου του 1988,  όταν σε συζήτηση στη βουλή, που έγινε με αφορμή πρόταση δυσπιστίας που είχε καταθέσει  η αντιπολίτευση, αναγκάστηκε να παραδεχτεί το λάθος του στους χειρισμούς του στο Νταβός στο θέμα της υφαλοκρηπίδας. Ο όρος«Casus Belli», αιτία πολέμου, που είναι επίσης ενσωματωμένος στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, πρωτοακούστηκε επίσημα το 1982, αμέσως μετά την ψήφιση της Διεθνούς σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, όταν η Άγκυρα δήλωσε πως η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από την Ελλάδα στα 12 μίλια συνιστά αιτία πολέμου. "casus Belli". Πιο επίκαιρο  το "erga omnes", το έναντι όλων που επιχειρούμε διπλωματικά στο θέμα της ονομασίας της Fyrom και ελπίζουμε να το πετύχουμε, γιατί η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία και dum spiro spero, εφ' όσον  αναπνέω ελπίζω. Γεια σας και νάσται καλά. 

Από που και γιατί - Τράπουλα

Με την τράπουλα  ασχοληθούμε σήμερα, η λέξη προέρχεται από την ιταλική  «trappola», που σημαίνει «δόλος»«παγίδα». Η τράπουλα, εκτός από τις καταστροφικές, τις περισσότερες φορές, συγκινήσεις, που προσέφερε και προσφέρει στους χαρτοπαίκτες, μας έχει προσφέρει και αρκετές παροιμιακές εκφράσεις που χρησιμοποιούμε συχνά στο καθημερινό μας λεξιλόγιο. ¨Παίζει μ ανοιχτά χαρτιά" αυτός που είναι ειλικρινής. ΄"Εμφανίστηκε σαν φάντης μπαστούνι" ο απρόσκλητος, "Μας πήραν πρέφα" αυτοί που κατάλαβαν τις προθέσεις μας, ¨Τα βρήκε μπαστούνια¨αυτός που συνάντησε δυσκολίες κι αδιέξοδα. 

Ο Άσσος είναι το ισχυρότερο χαρτί στα περισσότερα παιχνίδια της τράπουλας και ως εκ τούτου συγκεντρώνει και τις περισσότερες αναφορές στη γλώσσα των χαρτοπαικτών κι έχει μπει για τα καλά στη φρασεολογία μας.  Λέξη ιταλικής επίσης προέλευσης o Άσσος,  από το asso που προέρχεται από το λατινικό as,  μεταφορικά χαρακτηρίζει τον μοναδικό σε αξία, τον ανυπέρβλητο στο είδος του: ¨Είναι άσσος  στα μαθηματικά" λέμε, αλλά και "άσσος στην παραπληροφόρηση"."Τα παίζει όλα στον Άσσο" ο ριψοκίνδυνος, "Έμεινε στον Άσσο" αυτός που διακινδυνεύοντας τα έχασε όλα. " Κρατάει Άσσο στα χέρια του" και "κρύβει Άσσο στο μανίκι του"  αυτός που έχει το πλεονέκτημα. Κι ένα διδακτικό δίστιχο απ τη Γορτυνία μας προειδοποιεί: 

όποιος αγαπάει τον Άσσο

πάει σπίτι χωρίς ράσο.    

 Για παρηγοριά στον χαμένο και η πασίγνωστη πανελλήνια παροιμία "όποιος χάνει στα χαρτιά κερδίζει στην αγάπη"Λες και υπάρχει συμπαντική ζυγαριά που ισοσκελίζει τις ζημιές και τα κέρδη.  Ίσως να κερδίζει την συμπάθεια αυτών που τον κέρδισαν αλλά για την αγάπη αμφιβάλω. Βέβαια υπάρχει και ισοδύναμη παροιμιακή φράση και στην Αγγλική: "Lucky at cards, unlucky in love", τυχερός στα χαρτιά, άτυχος στον έρωτα που διαφέρει απ την στα καθ' ημάς καθιερωμένη, γιατί  εστιάζει στην αγάπη που χάνει αυτός που κερδίζει στα χαρτιά, κι όχι στην αγάπη που κερδίζει, αυτός που χάνει.

Το πώς χάνει, το πώς κερδίζει, το πώς συμπεριφέρεται κάποιος όταν παίζει χαρτιά φανερώνει πολλά από τον χαρακτήρα του. Στην Κάρπαθο το λένε με ένα συμβουλευτικό δίστιχο:

                                        "Θέλεις να μάθεις άνθρωπο,

                                              Χαρτιά παίξε μαζί του".  

Από πού και γιατί - Σεισάχθεια, Χρέος επαχθές και απεχθές

Το πρώτο γνωστό “κούρεμα” χρεών στην ιστορία νομοθετήθηκε από τον Αθηναίο νομοθέτη και ποιητή Σόλωνα, έναν από τους επτά σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας. Ονομάστηκε “σεισάχθεια”, από τις λέξεις “σείω”, που σημαίνει ταρακουνώ και “άχθος”, που σημαίνει βάρος, αλλά και χρέος. Ουσιαστικά, η σύνθετη λέξη σεισάχθεια σημαίνει την αποτίναξη των χρεών.

Για την σεισάχθεια του Σόλωνα διαβάζουμε στην Αθηναίων πολιτεία του Αριστοτέλη:

Τοιαύτης δέ τῆς τάξεως οὔσης ἐν τῇ πολιτείᾳ
Επειδή λοιπόν αυτή ήταν η κατάσταση στο δήμο
καί τῶν πολλῶν δουλευόντων τοῖς ὀλίγοις,

και επειδή οι πολλοί ήταν δούλοι στους λίγους,
ἀντέστη τοῖς γνωρίμοις ὁ δῆμος.
ξεσηκώθηκε ο δήμος ενάντια στους επιφανείς.
Ἰσχυρᾶς δέ τῆς στάσεως οὔσης
Επειδή η πολιτική αναταραχή ήταν σφοδρή
καί πολύ χρόνον ἀντικαθημένων ἀλλήλοις,

κι επειδή για πολύ χρόνο η μια παράταξη ήταν αντιμέτωπη με την άλλη,
εἵλοντο κοινῇ διαλλακτήν καί ἄρχοντα Σόλωνα [...].
εξέλεξαν από κοινού το Σόλωνα ως μεσολαβητή (συμφιλιωτή) και άρχοντα. […].
Κύριος δέ γενόμενος τῶν πραγμάτων Σόλων
Όταν ο Σόλωνας έγινε κύριος της κατάστασης
τόν τε δῆμον ἠλευθέρωσε
ελευθέρωσε τους πολίτες
καί ἐν τῷ παρόντι καί εἰς τό μέλλον κωλύσας δανεί-ζειν ἐπί τοῖς σώμασι
και απαγόρευσε να δανείζεται κάποιος με αντάλλαγμα την ελευθερία του στον παρόν και στο μέλλον
καί νόμους ἔθηκε καί χρεῶν ἀποκοπάς ἐποίησε
και θέσπισε νόμους και διέγραψε τα χρέη,
καί τῶν ἰδίων καί τῶν δημοσίων, ἅς σεισάχθειαν καλοῦσιν,
τα ιδιωτικά και τα δημόσια, γεγονός που το ονομάζουν «σει-σάχθεια»
ὡς ἀποσεισάμενοι τό βάρος.
επειδή αποτίναξαν το βάρος.

Θεωρείται από πολλούς, λανθασμένα, ότι η σεισάχθεια ήταν πλήρης διαγραφή των χρεών,  στην πραγματικότητα ήταν απλώς μια ευνοϊκή ρύθμιση που είχε στόχο να προστατέψει τον κόσμο από τους τοκογλύφους.
Στις μέρες μας που τα χρέη, ιδιωτικά, δημόσια κι εθνικά μας απειλούν, όροι όπως επαχθές χρέος και απεχθές χρέος, ακούγονται συχνά στα μέσα ενημέρωσης, όροι όπως  επαχθές χρέος και απεχθές χρέος. Λόγω της συνήχησης των λέξεων, έχει δημιουργηθεί μία σύγχυση, για αυτούς τους οικονομικούς όρους που μπήκαν στο λεξιλόγιο μας.

 Απεχθές Χρέος: Odious Debt
Απεχθές σημαίνει  αντιπαθές, μισητό.επονείδιστο, ανήθικο.  Πρόκειται για θεωρία του Διεθνούς Δικαίου η οποία υποστηρίζει ότι οι οφειλές του δημόσιου χρέους μιας χώρας που δημιουργήθηκαν από ένα καθεστώς, για σκοπούς μη εθνικού συμφέροντος, δεν θα πρέπει να είναι εκτελεστές, δηλαδή, δεν θα πρέπει να καταβάλλονται.

Για να θεωρηθεί απεχθές το δημόσιο χρέος μιας χώρας θα πρέπει: α. ο δανεισμός να έχει γίνει με ανήθικο τρόπο και χωρίς την ουσιαστική συγκατάθεση του λαού της χώρας, β. τα δάνεια να σπαταλήθηκαν σε δραστηριότητες μη συμφέρουσες το λαό και τη χώρα και  γ. οι πιστωτές να γνώριζαν τις συνθήκες δανειοδότησης. Ιστορικό παράδειγμα η άρνηση της σοβιετικής κυβέρνησης το 1921 να πληρώσει τα τσαρικά χρέη με την αιτιολογία ότι «κανένας λαός δεν είναι υποχρεωμένος να πληρώσει την αξία των αλυσίδων που ο ίδιος φορούσε στην διάρκεια των αιώνων».


Επαχθές Χρέος: Onerous Debt
Επαχθές χρέος είναι το βαρύ, το ασήκωτο, το αβάσταχτο χρέος,  Ένα κράτος έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την πληρωμή χρέους επικαλούμενο την «κατάσταση ανάγκης» (state of necessity) η οποία υιοθετείται από την Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου του ΟΗΕ και αναφέρει ότι «ένα κράτος δεν μπορεί να κλείσει τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και τα δικαστήρια, να διαλύσει την αστυνομία, να παραμελήσει τις δημόσιες υπηρεσίες και να εκθέσει το λαό του σε συνθήκες χάους και αναρχίας, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει τους δανειστές του, αλλοδαπούς ή ημεδαπούς».

Από πού και γιατί -παρόν ή παρών, ή μήπως παρούσα;

Πολλά από τα προβλήματα που τέθηκαν στα Φυσικά του Αριστοτέλη, με τη μορφή παράδοξων ή προβλημάτων, αναφέρονται στην θεμελιακή αοριστία του χρόνου. Ένα από αυτά τα παράδοξα είναι ότι ο χρόνος δεν μπορεί να υπάρχει, γιατί δεν υπάρχει κανένα από τα επί μέρους τμήματά του. Το παρελθόν δεν υπάρχει πια, το μέλλον θα υπάρξει και το παρόν,  η παρούσα στιγμή,ως μη έχουσα διάρκεια, δεν μπορεί να υπολογιστεί ως τμήμα του χρόνου.

Το παρόν, (με όμικρον) είναι το τώρα, είναι ουσιαστικοποιημένο ουδέτερο της μετοχής παρών - παρούσα - παρόν , από το ρήμα  πάρειμι.  Είναι η συμπιεσμένη μέχρι ανυπαρξίας από τις συμπληγάδες του παρελθόντος και του μέλλοντος διαρκώς μεταβαλλόμενη στιγμή, μοναδική και άπιαστη πραγματικότητα, που ταξιδεύει στη διάσταση του χρόνου. Ο Πωλ Ελυάρ μας είχε προειδοποιήσει:  «Αχ, φίλοι μου, δεν ξέρετε, δεν ξέρετε/ τι είναι η ζωή που κρατάτε στα χέρια σας…

Το παρελθόν είναι ένα σπασμένο αυγό/ το μέλλον ένα αυγό που επωάζεται Το παρόν είναι η καρδιά σου/ ο ρυθμός της καρδιάς σου είναι ένας ρυθμός αιώνιος .»

Το παρόν είναι το τώρα, που σίγουρα δεν μπορούμε να το δώσουμε, παρά μόνο ίσως να το βιώσουμε, σε στιγμές μυστικής έκστασης. Γιαυτό λοιπόν  δίνουμε το «παρών» με ω - μέγα, όταν είμαστε παρόντες οι παρούσες και σε εισαγωγικά αν θέλουμε να είμαστε  σωστότεροι.Να είσαι δηλαδή παρών με ωμέγα στο παρόν με όμικρον. Τώρα το παρούσα που επιλέχθηκε ως σλόγκαν του gay pride, απ τη μια αναδεικνύει, τον πατριαρχικό σχεδιασμό και της Ελληνικής γλώσσας, απ την άλλη στερείται ακρίβειας γιατί μεροληπτεί υπέρ του θηλυκού. Το παρόν ως ουδέτερο αποστασιοποιείται και κρατάει αποστάσεις από τα δύο φύλα, αλλά ξενίζει εξ ίσου γιατί μας παραπέμπει πολύ περισσότερο στην ουσιαστικοποιημένη μετοχή παρόν=τώρα, πάρα στο ουδέτερο της μετοχής  παρών - παρούσα -παρόν. Βέβαια πέρα από την ορθογραφία που είναι σημαντική, η ζωή σίγουρα είναι σημαντικότερη. Γιαυτό, "ακόμα και τώρα που μιλάμε φεύγει ο ζηλιάρης χρόνος. Άδραξε το τώρα και στο αύριο μη πιστεύεις!" μας προέτρεπε ο Μάρκος Αυρήλιος.  Και ολοκληρώνοντας τη σημερινή μας συνάντηση σας αποχαιρετώ με μια σχετική μαντινάδα: Το παρελθόν το έσβησα, το μέλλον δεν το ξέρω, όμως θα ζήσω το παρόν, όπως εγώ το θέλω

Από πού και γιατί - Πολιτισμός.

Η λέξη πολιτισμός ορίζει  το σύνολο των υλικών, πνευματικών, τεχνικών επιτευγμάτων και επιδόσεων, που είναι αποτέλεσμα των δημιουργικών δυνάμεων και των ικανοτήτων του ανθρώπου και που εκφράζεται ιστορικά στους τύπους και στις μορφές οργάνωσης και δράσης της κοινωνίας καθώς και στη δημιουργία (υλικών και πνευματικών) αξιών. Εν συντομία θα μπορούσαμε να ορίσουμε τον πολιτισμό ως τη συσσωρευμένη δημιουργία του ανθρώπου. Τη λέξη στη νέα ελληνική, με τη  σημασία που έχει σήμερα, την οφείλουμε στον Αδαμάντιο Κοραή που την επινόησε το 1802, σε μια επιστολή του προς τον φίλο του, Αλέξανδρο Βασιλείου. Ο Αλέξανδρος Βασιλείου υπήρξε από τους πολλούς Έλληνες εμπόρους του 18ου-19ου αιώνα που ασχολήθηκε με θέματα παιδείας και συνέβαλλε στην εδραίωση του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Στο γλωσσικό ζήτημα υποστήριξε τις θέσεις του Α. Κοραή και δημοσίευσε σχετικές πραγματείες στον Λόγιο Ερμή, τον οποίο ενίσχυσε και οικονομικά. Η γνωριμία του με τον Αδαμάντιο Κοραή έγινε στο Παρίσι στις αρχές του 19ου αιώνα. Η αλληλογραφία μεταξύ τους ήταν συνεχής ιδιαίτερα σε θέματα παιδείας. Μια απ' τις πρώτες λέξεις που προβλημάτισε τον Α. Βασιλείου ήταν η λέξη civilisation βρισκόταν στον τίτλο του ιστορικου  υπομνήματος του Κοραή για την τότε κατάσταση στην Ελλάδα. του: «Memoire sur l' etat actuel de la civilisation dans la Grece». Και μη βρίσκοντας και μη μπορώντας να επινοήσει κάποιαν αντίστοιχη στα ελληνικά, κατέφυγε στον Κοραή που του απαντά:...

«Του civilisation λέξιν παραστατικήν δεν έχομεν ακόμη· ο Στράβων την ονομάζει σχεδόν πάντοτε Ημέρωσιν, επειδή τούτο αληθώς είναι η civilisation.

Αλλά τίς θέλει υποφέρει [: ποιος θα ανεχόταν] το ημέρωσις περί ημών; Οχι μόνον για την εθνικήν φιλαυτίαν, αλλά και διότι μητ' είναι κατά πάντα αληθές»

«Αν ήμην εγώ ο μεταφραστής, ήθελα παρακινδυνεύση να ονομάσω Πολιτισμόν την civilisation».

 Η λέξη υπάρχει στα γαλλικά από το 1734 παράγωγο του civiliser: εκπολιτίζω λαό ή άτομα κατώτερου πνευματικού κλπ. επιπέδου, γι' αυτό και ο Κοραής ανέτρεξε στο Ημέρωσις [Εξημέρωσις] του Στράβωνα. Το οποίο ίσως είναι πιο δόκιμο, γιατί όσο και να έχουμε προχωρήσει στην επιστήμη και την τεχνολογία, πολλά άγρια ένστικτα μας παραμένουν αναλλοίωτα και χρήζουν εξημέρωσης. Κι ίσως μόνον αν εξημερωθούμε να γίνουμε πολιτισμένοι με τον τρόπο που θέλουμε να το εννοούμε.

Από πού και γιατί. Σαρδάμ - Παραφασία

Κάθε φορά που γλωσσεύεται η μπέρδα μας, συγγνώμη, ήθελα να πω... μπερδεύεται η γλώσσα μας όταν δηλαδή υποπέσουμε σε φραστικό λάθος ή αναγραμματισμό, λέμε ότι κάναμε σαρδάμ. Αυτό  συμβαίνει στον καθημερινό μας λόγο αρκετές φορές. και κάποιες περνάει απαρατήρητο, δεν συμβαίνει το ίδιο όταν απευθυνόμαστε δημόσια. Οι πάσης φύσεως ομιλητές ηθοποιοί, οι εκφωνητές, οι παρουσιαστές, οι δημοσιογράφοι, αλλά και οι πολιτικοί, τρέμουν τα σαρδάμ, γιατί πέραν του ότι προδίδουν το άγχος τους, προκαλούν γέλιο, στο ακροατήριο, αλλά και παρανοήσεις. "Δίνουμε όλοι το παρών στις κάλτσες την Κυριακή" αντί στις κάλπες, είπε αρχηγός κόμματος σε προεκλογική συγκέντρωση προκαλώντας θυμηδία στο ακροατήριο, "συγκάλυψα την επιτροπή" είπε υπουργός από το βήμα της βουλής ενώ ήθελε να πει συγκάλεσα την επιτροπή και ξεσήκωσε τους βουλευτές από τα έδρανα. Η λέξη σαρδάμ  προέρχεται και καθιερώθηκε στο λεξιλόγιο μας, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή από αναγραμματισμό του επιθέτου του πρωτοπόρου ηθοποιού και σκηνοθέτη Αχιλλέα Μαρδά, ο οποίος στα τέλη της δεκαετίας του 20 αυτοσαρκαζόμενος σε μια θεατρική παράσταση για τα πολλά του λάθη, διάβασε το όνομα του ανάποδα και από Μαρδάς έγινε Σαρδάμ.  Η άποψη αυτή αμφισβητείται καθώς δεν είχε διατυπωθεί όσο ο Μαρδάς βρισκόταν εν ζωή και αποδίδεται σε ένα ευφυολόγημα του Φρέντυ Γερμανού.  Αντίθετα, στην εφημερίδα Bραδυνή (11.03.1968) υπάρχει άρθρο με τίτλο "σαρδάμ: 35 χρόνια", όπου αναφέρεται ότι «η λέξις "σαρδάμ" εφέτος συμπληρώνει 35 ολόκληρα χρόνια ζωής στο θέατρο. και παρακάτω διαβάζουμε ότι: Tο 1933 ο Bασίλης Aυλωνίτης, σε μια επιθεώρηση της εποχής για μια στιγμή έχασε τα λόγια του χωρίς όμως να χάση την ψυχραιμία του συνέχιζε να κάνει μορφασμούς και να τραγουδά «σαρδάμ, σαρδάμ, σαρδάμ». Δεν μπορώ μετά βεβαιότητας να υποστηρίξω τη μία ή την άλλη εκδοχή, θεωρώ όμως πολύ πιθανόν η νεολεξία του Αυλωνίτη να σατίριζε τον σύγχρονο και πολύ γνωστό εκείνα τα χρόνια συνάδελφό του. Τέλος στην    ιατρική ορολογία η διαταραχή τής έκφρασης τού προφορικού λόγου η οποία συνίσταται σε μετατροπές φωνημάτων ή λέξεων   και εκδηλώνεται είτε σε μορφολογικό είτε σε σημασιολογικό επίπεδο σε σημείο να γίνεται ο λόγος 

ακατανόητος, ονομάζεται παραφασία και πρόκειται για αντιδάνειο από το γαλλικό paraphasie, σύνθετη λέξη από την πρόθεση παρά και την αφασία. 

Από πού και γιατί. Συκώτι - Σύκο

Στη νέα ελληνική η λέξη συκώτι, έχει αντικαταστήσει την αρχαιοελληνική λέξη ήπαρ.  Βέβαια ο όρος "ήπαρ" συναντάται και σήμερα σε λέξεις ως πρώτο συνθετικό σε ιατρικούς όρους  όπως, ηπατίτιδα, ηπατολόγος, αλλά και σε λαϊκές φράσεις, όπως η πολύ γνωστή "μου κόπηκαν τα ήπατα. Να επισημάνουμε εδώ ότι στην αρχαιότητα θεωρούσαν το ήπαρ ως κέντρο του θάρρους  του φόβου και του θυμού. "Μου έπρηξες το συκώτι", λέμε για να δηλώσουμε ότι η υπομονή μας εξαντλείται. "Μη χαλάς το συκώτι σου" συμβουλεύουμε κάποιον που θυμώνει για ανάξιο λόγο.

Το συκώτι λοιπόν, προέρχεται από το φουα γκρα των αρχαίων, οι οποίοι τάιζαν αποκλειστικά με σύκα κάποια ζώα, κυρίως γουρούνια και χήνες, για να αποκτήσουν "συκωτόν ήπαρ" και να νοστιμίσει το συκώτι τους. Το¨συκωτόν ήπαρ" λοιπόν, το ήπαρ ζώου θρεμμένου αποκλειστικά με σύκα, μας έδωσε τη λέξη συκώτι, καθώς με την πάροδο του χρόνου, ο επιθετικός προσδιορισμός αντικατέστησε το προσδιοριζόμενο, και το ήπαρ από το συκωτόν έγινε συκώτι. Η έκπτωση του ουσιαστικού και η αντικατάστασή του από τον επιθετικό προσδιορισμό είναι γλωσσικό φαινόμενο στο οποίο έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν, το νερό από το νεαρόν (φρέσκο) ύδωρ, ο πανικός, από τον πανικό τρόμο που προκαλούσαν οι ακόλουθοι τού Πάνα στις Διονυσιακές γιορτές, ο ποντικός μυς από τα από τους μύες που κουβαλούσαν από τον Πόντο μαζί με τα σιτηρά οι τριήρεις στον Πειραιά, και πιο πρόσφατο το πούρο, που πήρε το όνομα του από την ετικέτα puro (καθαρό) tobaco που έφεραν τα πούρα όταν πρωτοεισήχθησαν στην Ελλάδα. Και ολοκληρώνουμε με τον συκοφάντη, ο οποίος σύμφωνα με τον Σαραντάκο προέρχεται από τους καταγγέλλοντες παράνομες ερωτικές σχέσεις.(Σύκον+φαίνω) τα συνθετικά της λέξης, και καθώς η λέξη σύκον προσδιόριζε το γυναικείο γεννητικό όργανο, η εκδοχή αυτή μοιάζει επικρατέστερη της ευρέως διαδεδομένης, ότι δηλαδή η λέξη προήλθε από αυτούς που κατήγγελλαν τους λαθραίους εξαγωγείς σύκων. Άλλωστε το σύκο είναι διαχρονικά, με διάφορους τρόπους σχετικό με την σεξουαλικότητα, καθώς σύμφωνα με την αφήγηση της βίβλου οι πρωτόπλαστοι με φύλλον συκής κάλυψαν τα μόρια τους, μόλις αντιλήφθηκαν ότι είναι γυμνοί. Επίσης το φύλλο συκής χρησιμοποιήθηκε  το μεσαίωνα από καλλιτέχνες που αναγκάστηκαν να καλύψουν τα γεννητικά όργανα σε νέα αλλά και σε υπάρχοντα έργα τέχνης, αγάλματα και πίνακες.

Η ΕΡΤ είναι και οφείλει να είναι ένας γυάλινος πύργος που οι πραγματικοί του ιδιοκτήτες, οι πολίτες, γνωρίζουν τα πάντα και ελέγχουν τη λειτουργία της.

Υποβάθμιση του προγράμματος, απομάκρυνση ικανότατων στελεχών, αδιαφορία για τη διαμόρφωση στοιχειώδους επιχειρησιακού ή στρατηγικού σχεδίου, μηχανισμοί παραδιοίκησης, οπισθοδρομικό «νέο Οργανόγραμμα», σκιώδεις προσθήκες στον υπάρχοντα Γενικό Κανονισμό Προσωπικού, μερικές μόνο από τις βαρύτατες καταγγελίες στις οποίες προχώρησε το ιστορικό στέλεχος της ΕΡΤ.
 
Όπως τονίζει στην επιστολή παραίτησής του ο Ν. Μιχαλίτσης προς τον Β. Κωστόπουλο, σκοπός της παραίτησής του είναι η ευαισθητοποίηση όσων λαμβάνουν τις αποφάσεις, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως «οι ελπίδες μου είναι λιγοστές, γιατί φοβάμαι ότι η έως τώρα αδιαφορία τους να εμποδίσουν τις τελευταίες καταστροφικές σας επιλογές θα μπορούσε να εκληφθεί και ως συγκατάθεση. Κι αυτό θα είναι κρίμα για μια πολιτική ηγεσία που πήρε την δύσκολη, σημαντική και θαρραλέα απόφαση να ανοίξει την ΕΡΤ. Ελπίζω να διαψευστώ».
 
Στην επιστολή παραίτησής του, το σημαίνον στέλεχος της δημόσιας τηλεόρασης τονίζει, μεταξύ άλλων, την υποβάθμιση του προγράμματος της ΕΡΤ, την απομάκρυνση ικανότατων στελεχών, καθώς και την αδιαφορία για τη διαμόρφωση στοιχειώδους επιχειρησιακού ή στρατηγικού σχεδίου.
 
«Έχετε αντικαταστήσει τη θεσμική λειτουργία της ΕΡΤ με μηχανισμούς παραδιοίκησης με ποικίλα κέντρα ανεύθυνης εξουσίας, όπου κύριο ρόλο διαδραματίζουν οι εκπρόσωποι ενός λούμπεν πελατειακού "συνδικαλισμού", με αποκρουστικό για την κοινωνία πρόσωπο και αισθητική, δυσφημώντας κάθε έννοια υγιούς και ακηδεμόνευτου συνδικαλισμού που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη οποιασδήποτε εταιρείας» υπογραμμίζει ακόμη, 
 
Υπογραμμίζεται πως, παρά τις κατηγορίες που απευθύνει, ο Ν. Μιχαλίτσης σπεύδει να απαντήσει εκ των προτέρων στις αιτιάσεις πως η δημοσιοποίηση των σοβαρών προβλημάτων θα τύχει εκμετάλλευσης από όσους «πραγματοποίησαν το έγκλημα κατά της Δημοκρατίας με το μαύρο της ΕΡΤ», τονίζοντας πως «ο τρόπος να αφαιρέσεις κάθε επιχείρημα από τους όποιους εχθρούς 
της ΕΡΤ είναι να δημιουργήσεις ένα Δημόσιο Ραδιοτηλεοπτικό φορέα σύγχρονο, ανεξάρτητο και συνδεδεμένο με την κοινωνία».
 
«Η ΕΡΤ είναι και οφείλει να είναι ένας γυάλινος πύργος που οι πραγματικοί του ιδιοκτήτες, οι πολίτες, γνωρίζουν τα πάντα και ελέγχουν τη λειτουργία της. Ο στρουθοκαμηλισμός και μάταιος είναι και σε απομονώνει από την κοινωνία» συνεχίζει ο πρώην -πλέον- Γενικός Διευθυντής Τεχνολογίας της ΕΡΤ, ενώ ξεκαθαρίζει πως θα παραμείνει ως απλός εργαζόμενος «μακριά από θέσεις ευθύνης. Κάποια πράγματα, για κάποιους ανθρώπους, μετράνε περισσότερο από τις θέσεις ευθύνης. Το ξαναέζησα, άλλωστε, πριν το μαύρο της ΕΡΤ, όταν αποπέμφθηκα από την ίδια θέση με εντολή του εκφωνητή του μαύρου, κ. Κεδίκογλου. Υπήρξε τίτλος τιμής για μένα!».
 
Διαβάστε ολόκληρη την επιστολή παραίτησης του Ν. Μιχαλίτση:
 

Αγαπητέ κ. Κωστόπουλε,
Με την παρούσα, σας υποβάλλω την παραίτησή μου από τη θέση του Γενικού Διευθυντή Τεχνολογίας.
Η παραίτησή μου οφείλεται στην έντονη διαφωνία μου ως προς τον τρόπο που ασκείτε διοίκηση στην εταιρεία μας καθώς και στη συστηματική αγνόησή μου σε σημαντικά θέματα που άπτονται της στρατηγικής της εταιρείας μας στα θέματα τεχνολογίας.
Είναι πλέον πεποίθησή μου ότι με την πολιτική σας:
- Έχετε υποβαθμίσει το πρόγραμμα της ΕΡΤ, αφήνοντάς το χωρίς στοιχειώδη σχεδιασμό
- Ξεδοντιάζετε την ΕΡΤ απομακρύνοντας ικανότατα στελέχη
- Έχετε εξοργίσει παραδοσιακούς φίλους της ΕΡΤ (κινηματογραφιστές, παραγωγούς, δημοσιογράφους) και τους στρέφετε εναντίον της
- Αδιαφορείτε συστηματικά για τη διαμόρφωση στοιχειώδους επιχειρησιακού ή στρατηγικού σχεδίου
- Αδιαφορείτε για την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου που έχει συντάξει η Γενική Διεύθυνση Τεχνολογίας
- Έχετε αντικαταστήσει τη θεσμική λειτουργία της ΕΡΤ με μηχανισμούς παραδιοίκησης με ποικίλα κέντρα ανεύθυνης εξουσίας, όπου κύριο ρόλο διαδραματίζουν οι εκπρόσωποι ενός λούμπεν πελατειακού "συνδικαλισμού", με αποκρουστικό για την κοινωνία πρόσωπο και αισθητική, δυσφημώντας κάθε έννοια υγιούς και ακηδεμόνευτου συνδικαλισμού που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη οποιασδήποτε εταιρείας.
- Σχεδιάσατε αδιαφανώς και εγκρίνατε αιφνιδιαστικά, χωρίς στοιχειώδη διάλογο ένα εξάμβλωμα που ονομάσατε "νέο Οργανόγραμμα" που γυρίζει οργανωτικά την εταιρεία μας στον προηγούμενο αιώνα και για το οποίο είχα καταθέσει έγκαιρα και τεκμηριωμένα όλες τις διαφωνίες μου στον εσωτερικό διάλογο της εταιρείας, αλλά εις μάτην. 
- Εγκρίνατε, και πάλι αδιαφανώς και χωρίς διάλογο, προσθήκες στον υπάρχοντα Γενικό Κανονισμό Προσωπικού που (με την εξαίρεση της δίκαιης αναγνώρισης της προϋπηρεσίας μεγάλης μερίδας συναδέλφων μας) περιέχουν διατάξεις σκανδαλώδεις και προκλητικές για την κοινωνία που στήριξε την ΕΡΤ σε δύσκολες στιγμές.
Αρνούμαι να υπηρετήσω τέτοιες πολιτικές από θέση ευθύνης.
Γνωρίζω ότι εσείς και κάποιοι άλλοι θα ισχυριστούν ότι η δημοσιοποίηση των σοβαρών προβλημάτων που αναφέρω θα αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης από εκείνους που

πραγματοποίησαν το έγκλημα κατά της Δημοκρατίας με το μαύρο της ΕΡΤ. Σας ξεκαθαρίζω προκαταβολικά ότι ο τρόπος να αφαιρέσεις κάθε επιχείρημα από τους όποιους εχθρούς 
της ΕΡΤ είναι να δημιουργήσεις ένα Δημόσιο Ραδιοτηλεοπτικό φορέα σύγχρονο, ανεξάρτητο και συνδεδεμένο με την κοινωνία. Η ΕΡΤ είναι και οφείλει να είναι ένας γυάλινος πύργος που οι πραγματικοί του ιδιοκτήτες, οι πολίτες, γνωρίζουν τα πάντα και ελέγχουν τη λειτουργία της. Ο στρουθοκαμηλισμός και μάταιος είναι και σε απομονώνει από την κοινωνία.
Εύχομαι να ευαισθητοποιηθούν από την παραίτησή μου εκείνοι που σας τοποθέτησαν και να αποφασίσουν να βάλουν φρένο στην πολιτική αυτή. Εν τούτοις, οι ελπίδες μου είναι λιγοστές, γιατί φοβάμαι ότι η έως τώρα αδιαφορία τους να εμποδίσουν τις τελευταίες καταστροφικές σας επιλογές θα μπορούσε να εκληφθεί και ως συγκατάθεση. Κι αυτό θα είναι κρίμα για μια πολιτική ηγεσία που πήρε την δύσκολη, σημαντική και θαρραλέα απόφαση να ανοίξει την ΕΡΤ. Ελπίζω να διαψευστώ.
Σας ενημερώνω ότι θα παραμείνω απλός εργαζόμενος, μακριά από θέσεις ευθύνης. Κάποια πράγματα, για κάποιους ανθρώπους, μετράνε περισσότερο από τις θέσεις ευθύνης. Το ξαναέζησα, άλλωστε, πριν το μαύρο της ΕΡΤ, όταν αποπέμφθηκα από την ίδια θέση με εντολή του εκφωνητή του μαύρου, κ. Κεδίκογλου. Υπήρξε τίτλος τιμής για μένα!
Θα συνεχίσω να υπηρετώ την ΕΡΤ με τις επιστημονικές μου γνώσεις και την πολύχρονη εμπειρία μου και να αγωνίζομαι για μια ΕΡΤ, για την οποία θα είναι υπερήφανοι, τόσο εκείνοι που έχουν την τιμή να την υπηρετούν, όσο και η κοινωνία.
Φυσικά, θα συνεχίσω να εκτελώ τα καθήκοντά μου έως τον ορισμό του αντικαταστάτη μου.
Με εκτίμηση,
Νίκος Μιχαλίτσης
Γενικός Διευθυντής Τεχνολογίας ΕΡΤ