Από πού και γιατί - mea culpa, casus belli, erga omnes και dum spiro spero

Η πολιτισμική ταυτότητα των Ρωμαίων διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Ελληνικό πολιτισμό.

Αυτό που οι ιστορικοί ονομάζουν Ελληνορωμαϊκό  πολιτισμό δεν περιγράφει απλώς μια χρονική συνέχεια, αλλά την ισχυρή αλληλεπίδραση ανάμεσα σε δύο κόσμους που είχαν πολλά κοινά, αλλά και σημαντικές διαφορές.

Η  λατινική γλώσσα από γλωσσικό ιδίωμα στην περιοχή τουΛατίου, αφού πρώτα καθιερώθηκε στη Ρώμη, σταδιακά επεκτάθηκε κι έσβησε τις γειτονικές διαλέκτους που δεν διέφεραν πολύ από τα Λατινικά. Η πολιτισμική συνάντηση της Ρώμης με την Ελλάδα της προσέδωσε νέα δυναμική, λεξιλογικό πλούτο και εκφραστικές δυνατότητες, ενώ δεν έχασε ποτέ τις έμφυτες αρετές της - την ακρίβεια, την επιγραμματικότητα, την πειθαρχημένη σύνταξη. Μετά τον 3ο μ.Χ. αιώνα, στις ρωμαϊκές επαρχίες εμφανίστηκαν λατινογενή γλωσσικά ιδιώματα από όπου προέρχονται και οι περισσότερες Ευρωπαϊκές γλώσσες.  Η ιταλική, η ισπανική, η πορτογαλική, η γαλλική, η ρουμανική γλώσσα (αλλά κι άλλες, λιγότερο γνωστές, όπως η καταλανική, η προβηγκιανή, η σαρδηνική) είναι όλες τους παιδιά της λατινικής, με τον ίδιο τρόπο που η νεοελληνική γλώσσα είναι κόρη της αρχαίας ελληνικής. Ωστόσο,επηρέασε σε μεγάλο βαθμό και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως τη γερμανική και την αγγλική που υιοθέτησαν πάρα πολλές λατινικές και λατινογενείς  λέξεις. Οι Ευρωπαίοι κατακτητές, Ισπανοί και Πορτογάλοι, μετέφεραν στο κεντρικό και νότιο τμήμα της αμερικανικής ηπείρου τη γλώσσα τους και δημιούργησαν, με όποιο τρόπο, αυτό που σήμερα ονομάζουμε Λατινική Αμερική. Βέβαια και στον καθημερινό λόγο, εδώ στην Ελλάδα είναι πάρα πολλές οι λατινικές εκφράσεις που έχουμε ενσωματώσει στο λεξιλόγιό μας κυρίως από τη διπλωματική γλώσσα και τις χρησιμοποιούμε αυτούσιες, όπως για παράδειγμα το "mea culpa" δικό μου λάθος.  Η φράση mea culpa  ειπώθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου στις 6 Ιουνίου του 1988,  όταν σε συζήτηση στη βουλή, που έγινε με αφορμή πρόταση δυσπιστίας που είχε καταθέσει  η αντιπολίτευση, αναγκάστηκε να παραδεχτεί το λάθος του στους χειρισμούς του στο Νταβός στο θέμα της υφαλοκρηπίδας. Ο όρος«Casus Belli», αιτία πολέμου, που είναι επίσης ενσωματωμένος στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, πρωτοακούστηκε επίσημα το 1982, αμέσως μετά την ψήφιση της Διεθνούς σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, όταν η Άγκυρα δήλωσε πως η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από την Ελλάδα στα 12 μίλια συνιστά αιτία πολέμου. "casus Belli". Πιο επίκαιρο  το "erga omnes", το έναντι όλων που επιχειρούμε διπλωματικά στο θέμα της ονομασίας της Fyrom και ελπίζουμε να το πετύχουμε, γιατί η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία και dum spiro spero, εφ' όσον  αναπνέω ελπίζω. Γεια σας και νάσται καλά.