*Από πού και γιατί - Μακεδονία

Από τα εννιά γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας, η Μακεδονία, το μεγαλύτερο γεωγραφικό διαμέρισμα, με τις περισσότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές, έχει τα τελευταία χρόνια και το πιο φορτισμένο όνομα.   

Στην Ελληνική μυθολογία συναντάμαι τρεις παραδόσεις για το όνομα της Μακεδονίας:

Από τον γιο του Αιόλου Μακεδόνα, γενάρχη των Μακεδόνων .

Από τον Μακεδόνα, τον γιο του Λυκάονα βασιλιά της Ημαθίας, πατέρα της Πίνδου και από τον Μακεδόνα τον γιο του Δία και της Θυίας, της κόρης  κόρης του Δευκαλίωνα.

Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από τη ρίζα μακ- μακρύς, ψηλός, μεγάλος, μακρινός, από όπου και το αρχαίο επίθετο μακεδνός που πρωτοσυναντάμε στα Ομηρικά έπη και το οποίο σύμφωνα με τον λεξικογράφο Ησύχιο της Αλεξάνδρειας είναι δωρική λέξη που σημαίνει μεγάλος ή ουράνιος. Μάκος στη δωρική είναι το μήκος.  Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Μακεδόνες ήταν δωρική φυλή.

Τοπογραφικά ο όρος Μακεδονία έχει χρησιμοποιηθεί  στο πέρασμα των αιώνων για να προσδιορίσει διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές.Τα σύνορα της Μακεδονίας, κατά τη διάρκεια της παλαιότερης ιστορίας της χαρακτηρίζονται από προοδευτικά αυξανόμενη ασάφεια Ξεκίνησαν ως ένα σαφώς οροθετημένο βασίλειο, την Αρχαία Μακεδονία, το οποίο  επεκτάθηκε, καταλαμβάνοντας όλο σχεδόν τον τότε γνωστό κόσμο.

Το τέλος του αρχαίου Μακεδονικού βασιλείου επήλθε το 168 π.Χ που οι Ρωμαίοι επικράτησαν των Μακεδόνων και εκμηδένισαν πολιτικά και στρατιωτικά τη Μακεδονία, την ισχυρότερη τότε ελληνική δύναμη απέναντι στον ρωμαϊκό επεκτατισμό. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής κτήσης, τα όρια της επαρχίας της Μακεδονίας ήταν συχνά μεταβαλλόμενα. Το ίδιο συνέβη και κατά τη Βυζαντινή περίοδο, όπου το Θέμα Μακεδονίας μετακινήθηκε εξ ολοκλήρου ανατολικά, εξαιρώντας την πόλη της Θεσσαλονίκης. Οι Οθωμανοί δεν περιλάμβαναν το όνομα Μακεδονία στο διοικητικό τους σχήμα. Στα χρόνια του Βυζαντίου και της Τουρκοκρατίας η Μακεδονία ήταν πολυεθνική. Οι κύριες πληθυσμιακές ομάδες ήταν Ρωμιοί, Σλάβοι και Μουσουλμάνοι. Το τοπίο άλλαξε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τη Μικρασιατική Καταστροφή, οπότε και επήλθε μέσω ανταλλαγής πληθυσμών και πολιτικών εποικισμού εθνική ομοιογένεια στα διάφορα τμήματα της Μακεδονίας. Και ολοκληρώνουμε τη σύντομη αναφορά μας στη Μακεδονία με το «μακεδονήσιον πετροσέλινον» τον μαϊντανό που κατά τον Σαραντάκο πρόκειται για αντιδάνειο από το τουρκικό mağdanos (και αργότερα maydanoz) που είναι πιθανότατα δάνειο από το ελληνικό μακεδονήσι.

  

*Καθημερινά στο ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ της ΕΡΤ στις 07:55 και 17:55 http://webradio.ert.gr/