Αισθητική

Το ωραίο είναι ουδέτερο του επιθέτου ωραίος

Είναι αυτό που προκαλεί αγαλλίαση, ευχαρίστηση, θαυμασμό, αναγνώριση. 

Η κοινή ελληνική λέξη για το όμορφος ήταν "ωραίος", ένα επίθετο το οποίο ετυμολογικά προέρχεται από την λέξη "ώρα". Ωραίος είναι στην αρχαία Ελληνική αυτός που παρουσιάζεται την σωστή στιγμή, ο έγκαιρος. Μεταφορικά ο πρόσφορος, ο κατάλληλος, ο ώριμος για κάτι, αυτός που βρίσκεται την ακμή του, σε αντίθεση προς το άωρος - άγουρος

Στη νέα Ελληνική είναι ό όμορφος, ο ευειδής.

Ο Σωκράτης πίστευε ότι το καλόν, το ωραίο, συμπίπτει με το αγαθόν, κι αυτά με τη σειρά τους συμπίπτουν με το ωφέλιμον. Δηλαδή για τον Σωκράτη, η Αισθητική (το καλόν, το κάλλος) και η Ηθική (το αγαθόν) δεν είναι παρά οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος: της ωφελιμότητας. Χιλιάδες χρόνια αργότερα, ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε, διακηρύττει την Αισθητική ως την Ηθική του μέλλοντος, αποτελώντας έτσι προέκταση της σωκρατικής σκέψης.

Στην κρίση που βιώνουμε σήμερα αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον η άποψη του Νίτσε, καθώς αποτελεί κοινή διαπίστωση πως και το ηθικό και το αισθητικό έλλειμμα της κοινωνίας ήταν και παραμένει τεράστιο.

Το έλλειμμα αισθητικής παιδείας και αντίληψης μας κάνει ακόμη περισσότερο φτωχούς και ευάλωτους στις απλουστεύσεις, τα στερεότυπα, τον ωφελιμισμό, τη μισαλλοδοξία και τον κοινωνικό κανιβαλισμό.

Το ωραίο δεν το διακρίνουν όλοι με την ίδια ευκολία, κάποιοι δεν το διακρίνουν καθόλου, περνάει μπροστά απ τα μάτια τους και χάνεται καθώς το μπερδεύουν με την επιθυμία, που ευνουχίζει την αισθητική αγαλλίαση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ιστοριούλα του μεγάλου Ινδού ποιητή Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ για δύο άνδρες,  που ένα απόγευμα βρέθηκαν σε μια βάρκα στον Γάγγη και καθώς έλαμναν στα ήσυχα νερά του , ανάμεσα στις καταπράσινες όχθες, την ώρα της δύσης, μπροστά τους πετάχτηκε ένα ψάρι που φωτίστηκε και αντανάκλασε μ' όλα τα χρώματα απ την τελευταία αχτίδα του ήλιου που έφευγε. Ο ένας  το είδε σαν τον χαιρετισμό στη συνάντηση του υγρού στοιχείου με το φως. Αισθάνθηκε πληρότητα αγαλλίαση κι ευγνωμοσύνη. Ο άλλος είδε το ψάρι στο τηγάνι του. –«Πω Πω μια ψαρούκλα!» αναφώνησε και του τρεξαν τα σάλια. Τον κακομοίρη! Αισθάνθηκε μια ακόμη επιθυμία, ένα κενό στο στομάχι και υπερέκκριση των σιελογόνων αδένων.