Από πού και γιατί - κυνικά καύματα

 Λόγω της επίδρασης του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον κατά την πρόσφατη γεωλογική περίοδο, ο όρος οικολογική κρίση χρησιμοποιείται συχνά για περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλούνται από τον ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως: η κλιματική αλλαγή οι καύσωνες, η απώλεια βιοποικιλότητας και η ρύπανση από τα πλαστικά. Αυτά τα τέσσερα έχουν φτάσει να γίνουν σημαντικές προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο κατά τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα.

Οι καύσωνες όμως, την καλοκαιρινή περίοδο υπήρχαν  από την αρχαιότητα. Αυτές οι μέρες ονομάζονταν  «κυνικά καύματα». Με το χαρακτηρισμό αυτόν εννοούσαν εκείνη την περίοδο όπου ανέτειλε ο Σείριος μαζί με τον Ήλιο. Στην κλασική αρχαιότητα, δεν έλεγαν «καύσων», έλεγαν «καύμα».   Ο Κικέρων και ο Βιργίλιος συνέδεαν τον Σείριο με την καλοκαιρινή ζέστη, και θεωρούσαν πως είναι η αιτία της λύσσας των σκύλων. Ο Σείριος θεωρείται υπεύθυνος για τα λεγόμενα «κυνικά καύματα», δηλαδή τα εγκαύματα που προκαλεί ο Ήλιος σε όσους εκτίθενται αλόγιστα στις ακτίνες του. Στην αρχαιότητα, το χρονικό διάστημα μετά την 21η Ιουλίου αναφέρεται και σαν «κυνάδες ημέρες». Πήραν το όνομα τους από τον μύθο όπου ο Ωρίωνας, γιος του Ποσειδώνα και της Γης, πήγε να βιάσει την θεά Άρτεμη κι η θεά τον τιμώρησε,   στέλνοντας εναντίον του έναν σκορπιό που τον τσίμπησε, στη φτέρνα. Κι έγιναν αστερισμοί ο σκορπιός, ο Ωρίων και ο σκύλος του, ο Μέγας Κύων, (όπου ανήκει ο Σείριος, το λαμπρότερο αστέρι της νύχτας). Σχεδόν όλοι οι  συγγραφείς της αρχαιότητας συμφωνούσαν ότι η Ανατολή του Σειρίου φέρνει  μαζί με τα καύματα κακοτυχία, αρρώστιες, δυσκολίες, δυστυχία και υψηλό πυρετό στους ανθρώπους. Χαρακτηριστικά, ο ποιητής Αλκαίος έγραψε: «Δροσίστε τα πνευμόνια σας με κρασί, γιατί το αστέρι του Κυνός, ο Σείριος έρχεται τριγύρω. Η εποχή είναι δύσκολη και όλα διψούν κάτω από τη ζέστη και το τζιτζίκι τραγουδάει γλυκά κάτω από τα φύλλα…οι γυναίκες τότε είναι αρκετά μιαρές και οι άνδρες αδύναμοι, όσο ο Σείριος τσουρουφλίζει τα κεφάλια τους και τα γόνατά τους»