Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2022

Από πού και γιατί - Σκάνδαλο

  Στο λεξικά  η λέξη σκάνδαλο ορίζεται ως η αναστάτωση  που προκαλείται από λόγια, πράξεις, συμπεριφορά ή γεγονότα που έρχονται σε σύγκρουση με τους νόμους της ηθικής, της ευπρέπειας, της αιδούς κτλ. αλλά και κάθε υπόθεση, συμβάν, γεγονός που έρχεται σε σύγκρουση με την τρέχουσα ηθική και προκαλεί την αποδοκιμασία αλλά και το έντονο ενδιαφέρον και την περιέργεια της κοινής γνώμης, καθώς έχουν εμπλακεί σ΄ αυτό πρόσωπα που θεωρούνταν ευυπόληπτα. Ένα σκάνδαλο μπορεί να είναι πολιτικό κοινωνικό, οικονομικό, δικαστικό και αρκετές φορές, όλα αυτά μαζί. Στις μέρες μας στο στίβο της πολιτικής κυρίως τα σκάνδαλα τείνουν να αποτελέσουν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση.

Στην Ελληνική γραμματεία η λέξη πρωτοεμφανίζεται στον Αριστοφάνη με τον παράλληλο τύπο σκανδάληθρον για το ξυλάκι της φάκας που πάνω του έβαζαν το δόλωμα και την ενεργοποιούσε, όταν το θήραμα το ακουμπούσε. Άλλος παράλληλος  τύπος είναι η σκανδάλη, που εμφανίζεται στους ελληνιστικούς χρόνους με την ίδια σημασία, του στηρίγματος που ενεργοποιεί την παγίδα λέξη που διατηρήθηκε ως τα σήμερα για το εξάρτημα του όπλου που ενεργοποιεί τον επικρουστήρα– «με το δάχτυλο στη σκανδάλη» λέμε για αυτόν που περιμένει σε εγρήγορση να δράσει την κατάλληλη στιγμή.

Η σημερινή  σημασία της λέξης σκάνδαλο  έχει την αφετηρία της στη χρήση της λέξης στην Καινή Διαθήκη, όπου εμφανίζεται και το ρήμα σκανδαλίζω με τη σημασία «βάζω σε πειρασμό» «ει δε ο οφθαλμός σου ο δεξιός σκανδαλίζει σε, έξελε αυτόν» διαβάζουμε στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, «ο αγαπών τον αδελφόν αυτού εν τω φωτί μένει, και σκάνδαλον εν αυτώ ουκ έστιν» στην επιστολή του Ιωάννου και στη συνέχεια σε αρκετά χριστιανικά κείμενα, όπου το σκάνδαλο εμφανίζεται με τη μεταφορική ανήθικη σημασία μιας πράξης ή συμπεριφοράς που προκαλεί αποδοκιμασία. Ἡ πέτρα τοῦ σκανδάλου είναι ακόμα μία φράση που κληρονομήσαμε από την Ἁγία Γραφή. Η φράση από την προς Ρωμαίους επιστολή του Απόστολου Παύλου «λίθος προσκόμματος και πέτρα σκανδάλου» προέκυψε  η σημασία του προσκόμματός, του εμποδίου  στο δρόμο μας και σημερα τη λέμε για το πρόσωπο ή το γεγονός που είχε καταλυτικό ρόλο στο σκάνδαλο
και στην αποκάλυψή του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Απογείωση 1976

 Στην εξέδρα του αποχαιρετισμού  το  μαντήλι που ανέμισες  ένα τόνο πιο σκούρο απ' τη θάλασσα δύο απ' τον ουρανό τρύπα σκοτεινή στα ...