Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2022

Από πού και γιατί - Σικ

 Την άκλιτη δάνεια λέξη σικ την χρησιμοποιούμε για πρόσωπα και πράγματα, για να δηλώσουμε την καλαίσθητη κομψή καλοντυμένη αλλά και την εκλεπτυσμένη συμπεριφορά την ευπρέπεια, τη χάρη την ευγένεια και τον αριστοκρατικό χαρακτήρα Στην πορεία της στον καθημερινό μας λόγο η λέξη παρήγαγε και το επίθετο σικάτος -η  -ο για τον καλοντυμένο -σικάτο κύριο τη σικάτη κυρία, τη σικάτη εμφάνιση, το κομψό ντύσιμο. Την προέλευση της λέξης σύμφωνα με μια άγνωστη  στο ευρύ κοινό, ιστορία την οφείλουμε σε έναν νεαρό και άσημο ζωγράφο τον Ανδρέα Σικ (Andrea Chicque, 1771-1788) που ζούσε στο Παρίσι στα τέλη του 18ου αιώνα. Ο Ανδρέα Σικ ήταν μαθητής του κορυφαίου ζωγράφου της εποχής του, του Ζακ Λουί Νταβίντ, ο οποίος τον αγαπούσε και τον ξεχώριζε λόγω του ταλέντου και του χαρακτήρα του.Το αισθητικό πνεύμα και η έμφυτη αντίληψή του για τα χρώματα γοήτευαν τον δάσκαλό του. Όταν ο Σικ το 1788 σε ηλικία 17 ετών προσβεβλημένος από ευλογιά υπέκυψε, ο δάσκαλός του μόλις πληροφορήθηκε τον θάνατό του, σοκαρισμένος τινάχτηκε από την καρέκλα του και κατευθύνθηκε στο
τρίποδο όπου βρισκόταν μία μισοτελειωμένη ελαιογραφία του Σικ και αντικρύζοντάς την, «αδύνατον», ψέλλισε, «δεν μπορεί να πέθανε. Πρέπει να ζήσει για να τελειώσει το έργο του». Έκτοτε όταν κάποιος μαθητής του του παρουσίαζε έναν πίνακα που δεν του άρεσε εκείνος τον απέρριπτε  λέγοντας: «Αυτό δεν είναι Σικ!» Αντιθέτως, αν κάποιος πίνακας  του άρεσε, συνήθισε να λέει: «Αυτός είναι Σικ! Πραγματικός Σικ! Έτσι το όνομα του Σικ έγινε ταυτόσημο με την τελειότητα της φόρμας και ο  χαρακτηρισμός «σικ» επεκτάθηκε ως έκφραση της αισθητικής, της συμπεριφοράς, της συνολικής εμφάνισης, της κομψότητας και κοσμικότητας.

Η λέξη αυτή δεν έχει σχέση με το ομόηχο λατινικό τροπικό επίρρημα sic, που σημαίνει έτσι και χρησιμοποιείται αποκλειστικά στον γραπτό και κυρίως στον δημοσιογραφικό λόγο  συχνά μέσα σε παρένθεση, όταν μεταφέρεται κείμενο ή λόγος τρίτου για να τονιστεί ότι η μεταφορά είναι πιστή και ότι τα λάθη ή οι ιδιαιτερότητες προέρχονται από τον αρχικό συγγραφέα και όχι από αυτόν που τα αναπαράγει. Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείται ειρωνικά, για να επιστήσει ,ο αναμεταδίδων την προσοχή του αναγνώστη στο λάθος. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΟΠΗΚΕ ΤΟ ΡΕΥΜΑ

 Έπρεπε να κοπεί το ρεύμα για να πιάσω το μολύβι.                                Ο κόσμος -τι λέξη!- καταρρέει.                             ...