Από πού και γιατί - Δημοσιογραφικά μαργαριτάρια

 Για τα λάθη στη χρήση της γλώσσας έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές στο παρελθόν. 

 Σήμερα θα εστιάσουμε στα πλέον συνηθισμένα που για την ευρεία διάδοσή τους είναι τα μέσα ενημέρωσης και πιο συγκεκριμένα, οι δημοσιογράφοι και παρουσιαστές που δεν φρόντισαν να μάθουν τα στοιχειώδη και καθημερινά σολοικίζουν ανενδοίαστα.

Είναι τριάμισι λεπτά κι όχι τρεισήμισι λεπτά, γιατί σε τρία λεπτά θα ακούσουμε το δελτίο ειδήσεων και όχι σε τρεις λεπτά.

Είναι τεσσερισήμισι κι όχι τεσσεράμισι ώρες, γιατί σε τέσσερις ώρες θα ξεκινήσει ο τελικός κι όχι σε τέσσερα ώρες.

Αυτές οι παράμετροι και οι ψήφοι κι όχι αυτοί, καθώς τόσο η ψήφος, όσο και η παράμετρος είναι γένους θηλυκού.

«Οι κάτοικοι των πληγεισών περιοχών» κι όχι «Οι κάτοικοι των πληγέντων περιοχών»

 Εφόσον η «περιοχή» είναι θηλυκού γένους, σε θηλυκό πρέπει να τεθεί και η μετοχή: των πληγεισών περιοχών, ή περιφραστικά και απλούστερα
«των περιοχών που επλήγησαν».

  Είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε τον επικεφαλής κι όχι τον επικεφαλή  Το επικεφαλής είναι ένα περιφραστικό επίρρημα, κι ως εκ τούτου δεν κλίνεται.

Παρεμπιπτόντως (και όχι: παρεπιπτόντως) διότι εμπίπτει και δεν επίπτει.

Οι επικείμενες εκλογές κι όχι οι επερχόμενες

Διότι οι μετοχές επικείμενος κι επερχόμενος δεν είναι απολύτως συνώνυμες·  το μεν επικείμενος δηλώνει απλώς κάτι που πρόκειται να συμβεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, θετικό ή αρνητικό, ενώ το επερχόμενος δηλώνει κάτι επικίνδυνο δυσάρεστο, βλαβερό που πρόκειται να συμβεί H επερχόμενη συμφορά / καταστροφή. Tα επερχόμενα γηρατειά. Ο επερχόμενος χειμώνας / καύσωνας.

Και ολοκληρώνουμε με το ως και το σαν

Οι δύο αυτές λέξεις διαφέρουν.  Πολλοί νομίζουν ότι εκεί που η καθαρεύουσα χρησιμοποιούσε το ως, η δημοτική χρησιμοποιεί το σαν. Αυτό, όμως, είναι λάθος. Το ως δηλώνει ιδιότητα ή χαρακτηριστικό που ο ομιλητής πιστεύει ότι αληθεύει.Π.χ.- Μίλησε για το θέμα ως ειδικός περιβαλλοντολόγος. (Είναι ειδικός περιβαλλοντολόγος)- Ο κ. Κ. υπηρετεί στο γυμνάσιο ως καθηγητής. (Είναι καθηγητής)Το σαν, αντιθέτως, χρησιμεύει για παρομοίωση ή ιδιότητα που ο ομιλητής θεωρεί ή εμφανίζει ως ψευδή ή αναληθή.

Π.χ.         Τρώει σαν λύκος. (Δεν είναι όμως)       

        Ο σκύλος μάς καταλαβαίνει σαν άνθρωπος. (Δεν είναι όμως άνθρωπος)

        Αν πούμε για κάποιον ότι «Μιλάει σαν ειδικός» σημαίνει ότι κάνει τον ειδικό, ενώ δεν είναι.

         Αντιθέτως αν πούμε για κάποιον «Μιλάει ως ειδικός» σημαίνει ότι είναι ειδικός επί του συγκεκριμένου θέματος.

Για να αποφεύγονται, λοιπόν, οι παρανοήσεις, καλό είναι να τηρείται η σημασιολογική διάκριση στη γλώσσα, η οποία επιτυγχάνεται αντιστοίχως από τη χρήση του ως και του σαν.