Τετάρτη 21 Ιουνίου 2023

Από πού και γιατί - Θερινό ηλιοστάσιο


Χθες Τετάρτη 21 Ιουνίου, στις 17:57 ώρα Ελλάδας πραγματοποιήθηκε το θερινό ηλιοστάσιο, ο ήλιος στη φαινομενική του περιφορά γύρω απ' τη γη, έφτασε στο μέγιστο ύψος του στον ουρανό (23μοίρες και 27') στο βόρειο ημισφαίριο.  Το θερινό ηλιοστάσιο  είναι η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου στο βόρειο ημισφαίριο και ταυτόχρονα σηματοδοτεί την έναρξη του καλοκαιριού. Η λέξη ηλιοστάσιο προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση» επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια , μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται, τρέπεται προς τα νότια, εξού και το λιοτρόπι, από το ήλιος και τρέπω, όπως σωστά το λέει ο λαός.

Η ημέρα του θερινού ηλιοστασίου γιορτάζεται από αρχαιοτάτων χρόνων με τιμές στον φωτοδότη και ζωοδότη Ήλιο. Οι σύγχρονοι παγανιστές τιμούν ιδιαίτερα το θερινό ηλιοστάσιο με επίκεντρο το μεγαλιθικό μνημείο του Στόουνχετζ στην Αγγλία. Στην Αρχαία Αίγυπτο, το θερινό ηλιοστάσιο καθώς προηγείτο της εμφάνισης του άστρου του Σείριου, το οποίο οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι ήταν υπεύθυνο για την ετήσια πλημμύρα του Νείλου στον οποίο βασίζονταν για τις καλλιέργειες το ημερολόγιο ορίστηκε έτσι ώστε η αρχή του έτους να συμπίπτει με την εμφάνιση του Σείριου, αμέσως μετά το ηλιοστάσιο. Στην Αρχαία Ελλάδα, η γιορτή του ηλιοστασίου  είχε νότες κοινωνικής ισότητας

Η ελληνική γιορτή της Κρόνιας (για τους Ρωμαίους Σατουρνάλια), που τιμούσε τον Κρόνο, τον θεό της γεωργίας,  συνέπιπτε με το ηλιοστάσιο. Το πανηγύρι ξεχώριζε από άλλες ετήσιες γιορτές αφού σκλάβοι και ελεύθεροι άνδρες συμμετείχαν στις γιορτές ως ίσοι. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού στον ελληνικό χώρο το ηλιοστάσι  συνδυάστηκε  με τις φωτιές τ’ Αϊ Γιαννιού και τον Κλήδονα, την παραμονή του Γενεθλίου του Ιωάννου του Προδρόμου (23 Ιουνίου), έθιμο σύμφωνα με το οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Η λέξη «ο κλήδονας» προέρχεται από την αρχαία λέξη «η κληδών». Κληδών ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, το μαντικό σημάδι και κατ’ επέκταση το άκουσμα του οιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Απογείωση 1976

 Στην εξέδρα του αποχαιρετισμού  το  μαντήλι που ανέμισες  ένα τόνο πιο σκούρο απ' τη θάλασσα δύο απ' τον ουρανό τρύπα σκοτεινή στα ...