Από πού και γιατί - αγαθός

  Το επίθετο αγαθός-η-ο στο αρσενικό γένος, σήμερα στην καλύτερη περίπτωση, περιγράφει αυτόν που ενεργεί με καλές και αγνές προθέσεις, και δε συνυπολογίζει τις αρνητικές παραμέτρους είτε από αφέλεια είτε από συνειδητή επιλογή. Συνηθέστερα ίσως, ορίζει απλώς τον υπερβολικά εύπιστο, τον απονήρευτο, τον έχοντα νοητική υστέρηση, τον «αγαθιάρη». Αντιθέτως το ουδέτερο «αγαθό» ορίζει αρχικά καθετί που έχει αξία υλική, πνευματική, ηθική, κάθε αξία που κατέχει κορυφαία θέση στην ατομική ή κοινωνική ζωή. Στον πληθυντικό αγαθά είναι τα προϊόντα που ικανοποιούν υλικές ανθρώπινες ανάγκες, που προσφέρονται για κατανάλωση, τα πλούτη. Η ετυμολογία της λέξης είναι αβέβαιη με πιθανότερη από το άγαν + θέω

Η αρχαία ελληνική λέξη «ἀγαθὸν» συμπεριλαμβάνει ένα σύνολο εννοιών στο οποίο περιέχονται όλες διανοητικές, πνευματικές και ηθικές αρετές. Στην «Πολιτεία» του Πλάτωνα το μέγιστον μάθημα, η ύψιστη γνώση είναι η θέαση του αγαθού.

 Στην αρχαιότητα «ἀγαθὸς» ήταν ο γενναίος, ο ευγενής, ο καλός, ο ενάρετος. Οι  σημασιολογικές αποχρώσεις του επιθέτου αυτού στα αρχαία ελληνικά φανερώνονται και στα τέσσερα διαφορετικά παραθετικά που είχε: αμείνων-άριστος, δηλ. ανδρείος, βελτίων-βέλτιστος, όταν σήμαινε επιδέξιος, κρείττων-κράτιστος, όταν σήμαινε ισχυρός και λώων-λώστος, όταν είχε την έννοια επιθυμητός. Το ό,τι το επίθετο «αγαθός», ωστόσο, έχει καταλήξει από εύσημη σε κακόσημη λέξη στα νέα ελληνικά, προδίδει την κατάρρευση των αξιών ενός ολόκληρου πολιτισμού που ταυτίζει τον αθώο με τον ανόητο κι επομένως τον πονηρό με τον εύστροφο.