Τετάρτη 5 Απριλίου 2023

Από πού και γιατί - Τεφτέρι

 Τεφτέρι  αποκαλούταν παλιότερα το μπλοκ σημειώσεων στο οποίο οι μαγαζάτορες έγραφαν τις οφειλές των πελατών τους. Η λέξη χρησιμοποιείται στις μέρες μας με μειωτική σημασία είτε για να στηλιτεύσει τη γραφειοκρατία μιας δημόσιας αρχής: "Δεν το βρήκαν γραμμένο στα τεφτέρια τους", λέμε όταν έχει χαθεί κάποιο σημαντικό έγγραφο που αφορά υπόθεσή μας, είτε για να τονίσει εμφατικά την αδιαφορία μας· στα παλιά μας τα τεφτέρια γράφουμε αυτά που δεν μας αφορούν δεν μας ενδιαφέρουν πια. "Λευτέρη Λευτέρη Λευτέρη σ' έχω σταμπάρει στο παλιό μου το τεφτέρι..." τραγούδησαν οι Βίκυ Μοσχολιού και η Αλίκη Βουγιουκλάκη σε στίχους Νίκου Γκάτσου και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου, παρακαλώ! Τα τεφτέρια εμφανίζονται και σ΄
άλλα γνωστά λαϊκά τραγούδια πάντα μετην ίδια σημασία όπως στο : Σβήσε με κυρά μου 
απ' τα τεφτέρια σου 
κι άντε ν' ανταμώσεις ξανά τα ταίρια σου…που μας τραγούδησε ο Αντώνης  Ρεπάνης σε στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, και στο "Είπα να σβήσω τα παλιά να κλείσω τα  τεφτέρια" σε στίχους του Αιμίλιου Σαββίδη και μουσική του Απόστολου Καλδάρα που πρωτοερμήνευσε η Σωτηρία Μπέλλου το μακρινό 1952. Το τεφτέρι είναι αντιδάνειο,  ντεφτέρ στα τουρκικά ήταν ένα είδος φορολογικού μητρώου και κτηματολογίου εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κάθε πόλη διέθετε από ένα ντεφτέρ, καθώς και, συνήθως, έναν αξιωματούχο ή κάποιον με διοικητικό αξίωμα, ο οποίος θα εκτιμούσε κατά πόσο η κάθε πληροφορία θα έπρεπε να καταγράφεται. Ο αξιωματούχος ήταν συνήθως κάποιος μορφωμένος άνθρωπος ο οποίος είχε γνώση των κρατικών νόμων. Το ντεφτέρ χρησιμοποιείτο για την καταγραφή οικογενειακών αλληλεπιδράσεων, όπως ο γάμος και η κληρονομία. Η ρίζα του όρου ντεφτέρ εντοπίζεται στην ελληνική λέξη διφθέρα η οποία είχε την έννοια του βιβλίου (οι σελίδες της  αποτελούνταν από περγαμηνές από δέρμα κατσίκας, χρησιμοποιούνταν παράλληλα με τον πάπυρο ως μέσο γραφής στην Αρχαία Ελλάδα).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Απογείωση 1976

 Στην εξέδρα του αποχαιρετισμού  το  μαντήλι που ανέμισες  ένα τόνο πιο σκούρο απ' τη θάλασσα δύο απ' τον ουρανό τρύπα σκοτεινή στα ...