Τρίτη 23 Μαΐου 2023

Σωσίας - Αμφιτρύων

 Όταν κάποιος μοιάζει καταπληκτικά με κάποιον άλλον λέμε ότι είναι ο σωσίας του. Η έκφραση αυτή προέρχεται από το θεατρικό έργο Αμφιτρύων του Πλαύτου. Σ’ αυτό το έργο του ρωμαίου συγγραφέα, ο γνωστός ερωτύλος Ζευς πόθησε την γυναίκα του  Αμφιτρύωνα Αλκμήνη. Στην προσπάθειά του λοιπόν να την προσεγγίσει μεταμφιέστηκε και της παρουσιάστηκε ως Αμφιτρύωνας. Μαζί του ήταν κι ο Ερμής που είχε πάρει τη μορφή του υπηρέτη του Αμφιτρύωνα ο οποίος λεγόταν Σωσίας. Ο πραγματικός Σωσίας όμως έτυχε να είναι παρόν κατά τη διάρκεια αυτής της προσέγγισης και όταν είδε τον πανομοιότυπό του μπροστά του τα έχασε κι άρχισε να αμφιβάλλει για το ποιος είναι ποιος. Έμμετρη κωμωδία με τον ίδιο τίτλο και το ίδιο θέμα έχει γράψει και ο Μολιέρος. Πηγή έμπνευσης τόσο του Πλαύτου όσο και του Μολιέρου ήταν η μυθολογία μας. Ο Δίας λοιπόν, έχοντας πάρει τη μορφή του Αμφιτρύωνα, παραπλάνησε την Αλκμήνη και κοιμήθηκε μαζί της τρεις ολόκληρες νύκτες, ή μάλλον διέταξε τον Ήλιο να μη βγει για δύο ημέρες, τριπλασιάζοντας έτσι τη διάρκεια μιας νύκτας, ώστε να απολαύσει τον έρωτά του καλύτερα. Επιστρέφοντας ο πραγματικός σύζυγος από εκστρατεία, δεν βρήκε την Αλκμήνη όσο «θερμή» την περίμενε ύστερα από μια πολύμηνη απουσία του. Ακούγοντας μάλιστα τις εξηγήσεις της υποψιάσθηκε εύλογα απιστία και αποφάσισε να την κάψει ζωντανή. Ο Δίας όμως έσβησε με μία καταρρακτώδη βροχή την πυρά και ο Αμφιτρύωνας πείσθηκε τελικώς για ό,τι πραγματικά είχε γίνει, ύστερα και από σχετικές διαβεβαιώσεις του μάντη Τειρεσία. Μετά από εννέα μήνες η Αλκμήνη γέννησε τον Ηρακλή και τον Ιφικλή.


Από τη φράση "Le véritable Amphitryon est l'Amphitryon où l'on dîne" («Ο πραγματικός
Αμφιτρύων είναι ο Αμφιτρύων όπου δειπνούμε»>) που υπάρχει στο έργο του Μολιέρου, η λέξη «αμφιτρύων» στη γαλλική γλώσσα έγινε συνώνυμη του καλού οικοδεσπότη, όρος που ως αντιδάνειο ήρθε και στη νέα ελληνική, όπου «αμφιτρύων» σημαίνει και τον γενναιόδωρο οικοδεσπότη που μας φιλοξενεί και μας προσφέρει πλουσιοπάροχο γεύμα με την προϋπόθεση βέβαια οι φιλοξενούμενοι να μην έχουν τις κακές συνήθειες του Δία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Απογείωση 1976

 Στην εξέδρα του αποχαιρετισμού  το  μαντήλι που ανέμισες  ένα τόνο πιο σκούρο απ' τη θάλασσα δύο απ' τον ουρανό τρύπα σκοτεινή στα ...